تکنیک های خلاقیت و نوآوری: چگونه از تکنیک های تفکر خلاق در سازمان استفاده کنیم؟

یکی از قوانین شرکت گوگل این است که به کارکنانش اجازه می‌دهد روزانه بخشی از وقت خود را صرف پروژه‌های شخصی کنند؛ یعنی پروژه‌هایی که نه تنها هیچ عایدی برای کمپانی ندارد، بلکه وقت کارمندان را هم می‌گیرد، آن هم وقتی که برایش حقوق می‌گیرند! وقتی با گوگل طرف هستیم، می‌دانیم که هر کارش حتماً حکمتی دارد! اما حکمت این کار گوگل چیست؟ خلاقیت! گوگل به کارمندانش اجازه می‌دهد وقت و انرژی و البته خلاقیت خود را صرف کاری کنند که دوست دارند. در مقابل چه چیزی به دست می‌آورد؟ یک ذهن باز و خلاق! کارمندان گوگل بخشی از زمان روزانه خود را به رشد فردی اختصاص می‌دهند، فرایندی که در نهایت هم خودشان از آن منتفع می‌شوند و هم گوگل!

همه این‌ها را گفتم که به نقش مهم خلاقیت در سازمان‌ها اشاره کنم. خلاقیت یک مهارت مهم هم در محیط کار و هم خارج از آن است. تفکر خلاق می‌تواند به شما کمک کند تا راه‌حل‌های خلاقانه‌ای برای مشکلات ایجاد کنید و در هنگام کار بر روی وظایف کاری، دیدگاه خودتان را عوض کنید. با یادگیری و به کارگیری تکنیک‌ها و تمرین‌های خلاقیت، می‌توانید این ویژگی را بهبود ببخشید. در این مقاله، 3 تکنیک خلاقیت را معرفی می‌کنیم که می‌توانید خودتان یا در محل کارتان امتحان کنید. بقیه تکنیک های خلاقیت را می‌توانید در وبلاگ آوات مطالعه کنید.

تکنیک های خلاقیت چیست؟

تکنیک های خلاقیت به روش‌هایی گفته می‌شود که تفکر خلاق و مهارت‌های مرتبط با آن مانند ایده پردازی، مدیریت ذهن و حل مسئله را در شما تقویت می‌کنند. در محل کار، می‌توانید از این تکنیک‌ها برای فعالیت‌های گروهی یا مستقل استفاده کنید. برای مثال، تیمی که محصول، خدمات یا ابتکار جدیدی را توسعه می‌دهد، ممکن است از تکنیک‌های خلاقیت برای ارائه ایده‌های نوآورانه یا طراحی محصول استفاده کند. یا فردی که با چالشی در محل کار مواجه می‌شود، ممکن است از این تکنیک‌ها برای ابداع راه‌حل‌های خلاقانه برای عبور از آن استفاده کند.

16 تکنیک خلاقیت کاربردی

می‌توانید از روش‌های مختلفی برای بهبود تفکر خلاق خود استفاده کنید. در اینجا چند تکنیک وجود دارد که ممکن است به شما در ایجاد ایده‌های خلاقانه تر و حل مشکلات پیچیده کمک کند:

تکنیک طوفان فکری

طوفان فکری یک تکنیک رایج برای ایده‌پردازی است که رویکردهای مختلفی برای پیاده‌سازی آن در سازمان وجود دارد. هدف اصلی این تکنیک، ارائه بیشترین تعداد ایده و در نهایت انتخاب بهترین ایده برای اجرا است. به عنوان مثال، یک گروه ممکن است یک تایمر 5 دقیقه‌ای تنظیم کند و به شرکت‌کنندگان اجازه دهد هر ایده‌ای را که به ذهنشان می‌رسد، بدون توجه به اینکه چقدر غیرعادی به نظر می‌رسند، به اشتراک بگذارند. پس از اشتراک‌گذاری، گروه می‌تواند این ایده‌ها را با صدای بلند مورد بحث قرار دهد و تصمیم بگیرند که کدام یک به بهترین وجه با نیازهای پروژه مطابقت دارند.

هنگام استفاده از تکنیک طوفان فکری، ضروری است که در مورد ایده‌های تولید شده ذهنی باز داشته باشید و قضاوت نکنید تا اطمینان حاصل شود که همه شرکت کنندگان در اشتراک گذاری افکار خود احساس راحتی می‌کنند. گروه‌ها معمولاً به شخصی نقش تسهیلگر می‌دهند که با نظارت بر جلسه طوفان فکری و حفظ یک فرآیند سازمان‌دهی شده، جلسه طوفان فکری را در مسیر درست هدایت کند. آنها باید قبل از اینکه تصمیم بگیرند کدام ایده را دنبال کنند، همه گزینه‌ها و قابلیت آنها را در نظر بگیرند.

تکنیک طوفان فکری منفی

در طوفان فکری منفی، شرکت‌کنندگان فهرستی از راه‌حل‌های «بد» را برای مشکلی که می‌خواهند حل کنند، تولید می‌کنند. این تکنیک می‌تواند به راه‌حل‌های خلاقانه منجر شود، زیرا گروه‌ها موانع را شناسایی کرده و در جهت معکوس کردن آنها تلاش می‌کنند. به عنوان مثال، یک تیم ممکن است هدفی برای بهبود فروش داشته باشد. شرکت‌کنندگان می‌توانند ایده‌های بدی ارائه کنند که منجر به گران تر شدن محصول یا کاهش عملکرد آن می‌شود. مانند طوفان فکری، گروه می‌تواند تایمر تنظیم کند و تا حد امکان ایده بنویسد. سپس افراد در مورد ایده ها به صورت گروهی بحث می‌کنند و تعیین می‌کنند که چگونه این ایده‌های منفی را به ایده‌های مثبت تبدیل کنند.

تکنیک درخواست تصویر

در تکنیک درخواست‌های تصویر، از تصاویر از پیش انتخاب شده برای ترویج ارتباطات آزاد در میان افراد یک گروه استفاده می‌کنند. با این تکنیک، جلسه گروهی با بیان مسئله شروع می‌شود. یک فرد به عنوان تسهیل کننده می‌تواند به هر شرکت کننده پوشه‌ای با حداکثر ۱۰تصویر آماده ارائه کند یا تصاویر را یکی یکی به گروه ارائه دهد. با استفاده از تصاویر، افراد گروه ایده‌های مرتبط با موضوع اصلی یا بیان مسئله را ارائه می‌کنند. این تکنیک می‌تواند به مدیریت فرآیند طوفان فکری با معرفی عناصر خارجی برای ایجاد ارتباط‌های جدید و غیرمنتظره کمک کند.

مخلص کلام...

خلاقیت و ایده پردازی مهارتی است که نمی‌توان نقش مهم و حیاتی آن را در کسب و کارها انکار کرد. حتی اگر این مهارت را داشته باشید، لازم است از تکنیک های خلاقیت برای تقویت یا اجرای آن در سازمان یا گروه استفاده کنید. هر کدام از این 16 تکنیک خلاقیت را می‌توانید به صورت فردی اجرا و تمرین کنید و سپس به صورت گروهی در سازمان اجرا کنید. مطمئن باشید ساکت‌ترین افراد گروه شما هم ایده‌هایی برای به اشتراک گذاشتن با شما دارند! این هنر شما است که این ایده‌ها را کشف و اجرا کنید!

منبع: indeed

معرفی کتاب آموزش مهارت های تفکر خلاق: تصمیم‌گیری و استراتژی‌های حل مسئله

کتاب آموزش مهارت های تفکر خلاق با عنوان فرعی تصمیم‌گیری و استراتژی‌های حل مسئله، ترجمه‌ای است از کتاب Decision making & problem solving strategies نوشته جان اریک آدر، یکی از نظریه‌پردازان معاصر علم مدیریت. در ایران این کتاب به همت ابوذر کرمی به فارسی ترجمه شده و نشر سایه سخن آن را به چاپ رسانده است. چاپ دوم این کتاب در سال 1400 در 96 صفحه منتشر شده است.

نگارنده معتقد است که ما نه‌تنها در تصمیمات بزرگ و سرنوشت‌ساز، بلکه در همه مراحل زندگی به تفکر خلاق، حل مسئله و تصمیم‌گیری نیاز داریم: «به یاد داشته باشید که ما در این‌جا فقط در مورد تصمیمات بزرگ صحبت نمی‌کنیم؛ زیرا اداره زندگی و کسب‌وکار چیزی بیش‌تر از یک تصمیم سرنوشت‌ساز است. در واقع، هیچ تصمیمی، هر چقدر هم بزرگ باشد، از بخش کوچکی از کل نتیجه، بزرگ‌تر نیست. بله، برخی از تصمیمات بسیار بزرگ‌تر از دیگران هستند. البته تعداد بسیار زیادی از تصمیمات کوچک، نتیجه‌ای انباشتی دارند. وقتی به گذشته نگاه می‌کنیم، معمولاً می‌توانیم چند تصمیم محوری را شناسایی کنیم. اما این جریان تصمیمات کوچک‌تر در طول زمان است که با مهارت فرد اتخاذ و اجرا شده و بیشترین نتیجه را داده است.»

در کتاب آموزش مهارت های تفکر خلاق خواننده ضمن یادگیری مهارت‌های تفکر خلاق، با حل کردن تمرین‌های متعدد دانش خود را می‌سنجد. با مطالعه کتاب آموزش مهارت‌های تفکر خلاق قادر خواهید بود از سازوکارهای ذهن خود سر در بیاورید، چهارچوبی برای تصمیم‌گیری خود ایجاد کنید، متفکر عمل‌گرا و مؤثری شوید، از عهده چالش‌ها و ایده‌های تازه برآیید و تصمیم بگیرید که چه اقدامی باید انجام بدهید. همچنین به تفکرات و راهکارهای عملی درباره استراتژی حل مسئله، تصمیم‌گیری و مهارت‌های تفکر خلاق دست خواهید یافت. فایل صوتی بخش‌هایی از این کتاب را در وبلاگ آوات گوش کنید.

صفر تا صد مهارت حل مسئله: چطور می‌توانیم مسائل پیچیده را حل کنیم؟

همه ما در زندگی شخصی و زندگی کاری و حرفه‌ای با مشکلات بیشماری مواجه می‌شویم. متاسفانه راه‌حل واحدی وجود ندارد که بتوانیم با آن از همه این مشکلات عبور کنیم. اما مهارت‌هایی هستند که در صورت تقویت آنها، می‌توانیم راه‌حل‌های متفاوتی برای عبور از مشکلات پیدا کنیم. در این مقاله در مورد اهمیت مهارت حل مسئله و گام‌های آن بحث می‌کنیم. با آوات همراه باشید.

حل مسئله دقیقاً چیست؟

مسئله به تفاوتی گفته می‌شود که وضعیت موجود، با وضعیت مطلوب دارد؛ یعنی یک موضوع سخت که در مورد آن تردید داریم یا موضوعی که نیاز به حل شدن دارد. فرایند حل مسئله شامل تعیین علت مشکل، شناسایی، اولویت بندی و انتخاب گزینه‌های جایگزین برای راه‌حل و در نهایت پیاده سازی یک راه‌حل است که به حل مشکل منجر می‌شود.

شاید این فرایند دور ازذهن به نظر برسد و تصور کنید که فاقد مهارت حل مسئله هستید، اما حقیقت این است که همه ما روزانه مشکلات زیادی را حل می‌کنیم و کم یا زیاد، قادر به اجرای این فرایند هستیم. اما چیزی که اهمیت دارد، تقویت این مهارت است؛ به شکلی که در مقایسه با مشکلات پیچیده تر بتوانیم آن را به کار ببندیم.

چرا مهارت حل مسئله مهم است؟

اهمیت مهارت حل مسئله در محیط کار بیشتر از زندگی شخصی احساس می‌شود. حل مسئله از مهارت‌های نرم به شمار می‌رود که به اندازه مهارت‌های تخصصی و فنی و حتی بیشتر از آنها اهمیت دارد. هیچ مدیری تمایل ندارد با افرادی کار کنند که در مقابله با مسائل کاری، توان هر اقدامی از آنها صلب می‌شود و منتظر دریافت دستور از مافوق خود می مانند. مهارت حل مسئله به دلایل زیر اهمیت دارد:

• دانش و تخصص به تنهایی قادر به حل مشکلات نیست
• مهارت حل مسئله برای شما مزیت رقابتی ایجاد می‌کند
• آشنایی با تکنیک حل مسئله اعتمادبه نفس شما را افزایش می‌دهد

گام‌های حل مسئله کدام است؟

برای مدیریت مؤثر یک تیم یا سازمان، شما باید کارکنان خود را راهنمایی کنید و تکنیک‌های حل مسئله را در خود و همکارانتان توسعه دهید. فرایند یافتن راه‌حل مناسب برای مسائل را می‌توانید با پیروی از فرآیند چهار مرحله‌ای حل مسئله انجام بدهید. برای مطالعه متن کامل مقاله و گام های حل مسئله به وبلاگ آوات مراجعه کنید.

جلسه طوفان فکری چیست و چرا برای تیم‌ها اهمیت دارد؟

حل بعضی از مشکلات و مسائل، از عهده یک نفر خارج است و به همفکری و هم‌اندیشی افراد دیگر هم نیاز دارد. با چنین موقعیت‌هایی در مسائل کاری بیشتر برخورد خواهیم داشت. در این شرایط لازم است همه به میدان بیایند و افکار و ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند. جلسه طوفان فکری همان چیزی است که در این شرایط به آن نیاز داریم.

بیش از ۸ دهه از زمانی که تکنیک طوفان فکری به دنیا معرفی شد، می‌گذرد و این تکنیک سال‌ها است که برای یافتن راه‌حل‌های خلاقانه به سازمان‌ها و تیم‌ها کمک می‌کند. با این حال به این سادگی هم که به نظر می‌رسد، نیست. برای بهره بردن از جلسه طوفان فکری باید راه صحیح اجرای آن را بدانید. این مقاله را به معرفی تکنیک طوفان فکری و مزایا و اهمیت آن اختصاص داده‌ایم. با آوات همراه باشید.

طوفان فکری یا بارش فکری (Brainstorming) یک تکنیک خلاقیت گروهی و یکی از روش‌های حل مسئله است که به منظور یافتن راه‌حل برای یک مشکل خاص استفاده می‌شود. این تکنیک با جمع‌آوری و ثبت ایده‌های جدید از اعضای تیم انجام می‌شود تا بهترین راه‌حل حاصل شود. جلسات طوفان فکری معمولاً از تعداد محدودی از اعضای اصلی تیم تشکیل می‌شود و معمولاً توسط یک مدیر یا تسهیل‌کننده هدایت می‌شود.

طوفان فکری طی سال‌ها تکامل یافته است. با این حال چهار اصل اساسی آزبورن، هنوز هم دستورالعمل‌های اصلی این تکنیک به شمار می‌روند. این اصول عبارتند از:

کمیت مهم‌تر از کیفیت: طوفان فکری کیفیت ایده‌ها را با اصلاح، ادغام و توسعه افزایش می‌دهد

انتقاد نکنید: اعضای تیم باید آزادانه هر ایده‌ای را که به ذهنشان می‌رسد، بدون دریافت بازخورد ارائه کنند

از ایده‌های خلاقانه استقبال کنید: تشویق اعضای تیم به تفکر خارج از چارچوب، بلیط شما برای موفقیت است

ایده‌ها را ترکیب کنید: بین پیشنهادات مختلف ارتباط برقرار کنید تا روند حل مشکل را پیش ببرید

تکنیک‌ها و فرآیندهای طوفان فکری، به تیم شما کمک می‌کند تا نوآوری و همکاری مشترک داشته باشند. هیچ راه درستی برای برگزاری یک جلسه طوفان فکری وجود ندارد. برگزاری جلسات طوفان فکری چه به صورت انفرادی و چه به صورت گروهی، می‌تواند فعالیت مفیدی برای تولید ایده‌های جدید باشد. مزایای طوفان فکری را در وبلاگ آوات مطالعه کنید.