دورکاری یک شمشیر دو لبه است! اگر اصول و قواعد دورکاری را رعایت نکنیم، نهتنها کمکی به افزایش بهرهوری نمیکند، بلکه بازدهی را از حالت عادی کمتر هم میکند. برای یک دورکاری موفق، موارد زیر باید رعایت شوند:
✴ فضای کار اختصاصی
برای دورکاری کردن لازم است مرز بین زندگی و کار خود را به طور واضح مشخص کنید. یکی از راههای جدا کردن کار از زندگی، اختصاص دادن یک فضا به کار است. بهتر است از این فضا فقط برای کار استفاده کنید تا مغز شما هنگام قرار گرفتن در آن، به کار متمرکز شود. در پایان کار وسایل خود را جمع کنید و آن فضا را ترک کنید.
✴ رعایت روتین روزانه
درست است که میتوانید صبحها دیرتر از رختخواب خارج شوید، اما لازم است کار خود را در ساعت مشخصی آغاز کنید و در ساعت مشخصی به پایان برسانید. این که در محیط کار حاضر نمیشوید، نباید باعث شود از نظم و انضباط کاری فاصله بگیرید.
✴ مدیریت زمان
زمانی که در منزل کار میکنید ممکن است مشغول شدن به کارهای دیگر مانند درست کردن غذا، وقت شما را بگیرد و از کار بازبمانید. لیستی از کارهای روزانه خود تهیه کنید و تا زمانی که به نتیجه مطلوب نرسیدهاید، کار کردن را متوقف نکنید. طوری زمانبندی کنید که زمان استراحت شما مشخص باشد.
✴ تفکیک کار از زندگی
این که در منزل کار میکنید، ممکن است باعث شود نتوانید کار را از زندگی تفکیک کنید و وقت آزاد خود را به کار اختصاص بدهید. دقت کنید که کار نباید زندگی شخصی شما را تحت تاثیر قرار بدهد. در روزهای تعطیل به ایمیلها و پیامهای کاری پاسخ ندهید و تا دیروقت کار نکنید.
متن کامل مقاله بهره وری در دورکاری را در وبلاگ آوات بخوانید. شما چه شگردی برای افزایش بهرهوری در دورکاری دارید؟
دورکاری یکی از مفاهیم نسبتاً نوین در بازار جهانی کسب و کار است که نوع جدیدی از ارتباط میان کارمند و کارفرما را تعریف میکند. در این تعریف، کارمند به جای این که هر روز در محل کار حاضر شود، در خانه یا هر جای دیگری کار میکند و حجم کاری را که برای او تعریف شده، انجام میدهد. صاحبنظران علم مدیریت بر این باورند که دورکاری مزایای زیادی هم برای کارمند و هم برای کارفرما دارد، اما در عین حال در صورت بیتوجهی و در نظر نگرفتن جزئیات، میتواند به ضرر کارفرما تمام شود.
شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما در عمل اینطور نیست! دورکاری فقط به معنی ماندن در خانه به جای مراجعه هر روزه به دفتر کار نیست. اجرای این استراتژی هم برای کارکنان و هم برای صاحبان کسب و کار، سختیهایی به دنبال دارد که با راهکارهای نرمافزاری، سختافزاری و مدیریتی میتوان به آنها غلبه کرد. در ادامه نکات مدیریتی دورکاری را با هم مرور میکنیم:
دورکاری یک شمشیر دولبه است! اگرچه راهحل بسیاری از مشکلات سازمانی است و هزینههای سازمان را تا حد زیادی کاهش میدهد؛ اما در عین حال در صورتی که درست مدیریت نشود، ممکن است بازدهی کارکنان و در نهایت سازمان را کاهش دهد و شما را از هدفتان دور کند. متن کامل مقاله را در وبلاگ آوات مطالعه کنید.
متدولوژی اسکرام یکی از روشهای مدیریت پروژه چابک است که در توسعه نرمافزار بر اساس فرآیندهای تکراری و افزایشی کاربرد دارد. اسکرام یک چارچوب چابک سازگار، سریع، انعطافپذیر و موثر است که به منظور ارائه ارزش به مشتری در طول توسعه پروژه طراحی شده است. هدف اولیه اسکرام، پاسخگویی به نیازهای مشتری در محیطی شفاف، تقسیم کار صحیح و پیشرفت مستمر است. توسعه، از یک ایده کلی در مورد آنچه باید ساخته شود، شروع میشود و با فهرستی از ویژگیهای مرتب شده بر اساس اولویت که صاحب محصول میخواهد به دست بیاورد، ادامه مییابد. این رویکرد بر اهمیت توانمندسازی تیمهای خودسازمانده تاکید میکند.
تاریخچه اسکرام
روش اسکرام در سال 1986 توسط دو استاد ژاپنی به نام هیروتاکا تاکوچی و ایکوجیرو نانوکا پایهگذاری شد. در سال 1993، جف ساترلند و تیمش در شرکت Easel با ترکیب مفاهیم مقاله تاکوچی و نانوکا با مفاهیم توسعه شیءگرا، کنترل فرآیند تجربی، توسعه تکراری و افزایشی و فرآیندهای نرمافزاری، فرآیند اسکرام را برای استفاده در توسعه نرمافزار ایجاد کردند. هدف از توسعه این روش، بهبود بهرهوری و همچنین توسعه سیستمهای پیچیده و پویا بود. اکنون شرکتهایی مانند هوندا، کانن، و فوجی زیراکس با استفاده از رویکرد مقیاسپذیر و مبتنی بر تیم برای توسعه محصول، محصولات جدید را برای ارائه در سراسر جهان تولید میکنند.
روش و فرآیند اسکرام
اسکرام دقیقاً تکامل یافته مدیریت چابک است. متدولوژی اسکرام بر مبنای مجموعهای از اقدامات و نقشها تعریف شده که در طول فرآیند توسعه نرمافزار رخ میدهند. اسکرام در بلوکهای موقت کوتاه و دورهای تحت عنوان Sprintاجرا میشود که معمولاً بین 2 تا 4 هفته در نظر گرفته میشوند. هر اسپرینت به خودی خود یک موجودیت است، یعنی یک نتیجه کامل را ارائه میکند؛ نسخهای از محصول نهایی که با کمترین تلاش ممکن به مشتری تحویل داده میشود.
فرآیند اسکرام در نقطه شروع، فهرستی از اهداف و نیازهای مشتری است که طرح پروژه را تشکیل میدهند. این مشتری پروژه است که این اهداف را با در نظر گرفتن ارزش و هزینه آن اولویتبندی میکند. دورههای تکرار و تحویل محصول هم بر اساس همین اولویتها تعیین میشوند.
بازار، خواستار کیفیت بالا و تحویل سریع با کمترین هزینه است. برای تامین این خواسته، شرکت تولیدکننده باید در توسعه محصولات بسیار چابک و انعطافپذیر عمل کند تا بتواند به چرخههای توسعه کوتاهی دست پیدا کند و تقاضای مشتریان را بدون افت کیفیت برآورده کند. اسکرام یک روش بسیار کاربردی است که خواستههای بازار، مشتری و تولیدکننده محصول را برآورده میکند.
روش اسکرام عمدتاً برای توسعه نرمافزار استفاده میشود، اما سایر بخشها نیز با پیادهسازی این متدولوژی در مدلهای سازمانی مانند تیمهای فروش، بازاریابی و منابع انسانی و غیره، از مزایای آن بهره میبرند.
مزایای روش اسکرام
اسکرام مزایای زیادی نسبت به سایر روشهای توسعه چابک دارد و پرکاربردترین و قابل اعتمادترین چارچوب مرجع در صنعت نرمافزار است. در زیر برخی از مزایای شناخته شده اسکرام آورده شده است:
مقیاسپذیری
فرآیندهای اسکرام تکراری هستند و در دورههای کاری خاص انجام میشوند. این فرایند، تمرکز تیم را بر روی عملکردهای مشخص برای هر دوره آسانتر میکند. این امر نهتنها دستیابی به نتایج بهتر مطابق با نیازهای کاربر را ممکن میکند، بلکه به تیمها این توانایی را میدهد که ماژولها را از نظر عملکرد، طراحی، وسعت و ویژگیها به صورت منظم، شفاف و ساده مقیاسبندی کنند.
انطباق انتظارات
مشتری انتظارات خود را مشخص میکند و ارزش نیازهای خود را برآورد میکند؛ مالک محصول با اطلاعاتی که مشتری به او میدهد، اولویتهای خود را تعیین میکند؛ و تیم اجرایی آنها را برآورد میکند. به طور منظم، در دموهای اسپرینت، مالک محصول تأیید میکند که الزامات برآورده شده است و بازخورد را به تیم ارسال میکند.
انعطافپذیری در برابر تغییرات
یکی از مزیتهای دیگر روش اسکرام، امکان واکنش سریع به تغییرات نیازهای مشتری یا تحولات بازار است. این روش بهترین ابزار برای انطباق با الزامات متغیری است که در پروژههای بزرگ و پیچیده رخ میدهند.
کیفیت بالای محصول
روش کار اسکرام و نیاز به دریافت نسخه کاربردی پس از هر اسپرینت، باعث میشود ایرادات محصول به تدریج خود را نشان بدهند و محصول نهایی با کمترین ایراد به مشتری ارائه شود. به علاوه محصول در زمان کوتاهتری به مشتری یا بازار هدف ارائه میشود.
پیشبینی به موقع
با استفاده از روش اسکرام، میانگین سرعت تیم با بررسی سرعت پیشرفت اسپرینتها برآورد میشود. در نتیجه، میتوان تخمین زد که چه زمانی یک عملکرد خاص که هنوز در بکلاگ قرار دارد، در دسترس مشتری قرار خواهد گرفت.
کاهش ریسک
در هر پروژه ریسکهایی از قبیل هزینه، زمان و عملکرد، کیفیت محصول را تهدید میکنند. در روش اسکرام، باارزشترین عملکردها تعیین میشوند و سرعت پیشرفت پروژه نیز به خوبی قابل پیشبینی است. این عوامل در کنار هم، از بروز ریسکهای احتمالی جلوگیری خواهند کرد.
برای اطلاع از نقشهای افراد در روش اسکرام و همچنین انواع رویدادی های این روش، متن کامل مقاله روش اسکرام در مدیریت پروژه چابک را در وبلاگ آوات بخوانید.
کتاب اسکرام و اکس پی ساده شده با عنوان فرعی چگونه اسکرام را انجام دهیم، اثری است که به قلم نوشته هنریک کنیبرگ نوشته شده و تاکنون دو ویرایش از آن منتشر شده است. این کتاب یکی از محبوبترین و پرطرفدارترین کتابهای اسکرام و مدیریت پروژه چابک (اجایل) است و به نوعی کتاب مرجع در این حوزه به شمار میرود. علت محبوبیت و استقبال فوقالعاده از این کتاب، واقعگرایانه بودن آن است. نگارنده این کتاب را با ذکر مثالهای واقعی از محیط کار و شرکتهای توسعه نرمافزار به رشته تحریر درآورده است. کتاب اسکرام و اکس پی ساده شده، حاصل تجریه چندین سال نویسنده هنریک کنیبرگ است، او تجربیات موفق خود را در زمینه اسکرام و اکس پی و مدیریت پروژه با خواننده به اشتراک گذاشته است.
حوزههایی که این کتاب پوشش میدهد، در مورد آشنایی و پیادهسازی کامل اسکرام است و علاوه بر آن معرفی و ترکیب روش XP با اسکرام را نیز به طور مفصل شرح داده است. کتاب اسکرام و اکس پی ساده شده، در ایران به همت اسد صفری به فارسی ترجمه شده و نشر سلوی آن را منتشر کرده است. متن فارسی این کتاب، کاملاً واضح و گویا است و خواننده کتاب با کمترین اطلاعات در مورد اسکرام، میتواند این روش را به طور کامل فرا بگیرد و در سازمان و شرکت خود به کار ببندد. بسیاری از دورههای رسمی اسکرام که در ایران برگزار میشوند، با استناد به متن همین کتاب طراحی شدهاند.
در این کتاب نحوه مدیریت نوین با استفاده از اسکرام، به صورت کامل شرح داده شده و نویسنده در نگارش آن، توجه ویژه به مدیریت نیروی انسانی و مشتریان داشته است .به قول نویسنده، کتاب اسکرام و اکس پی ساده شده، داستان جنگ است و نشان میدهد که چگونه مشکلات توسعه نرمافزار را میتوان با اسکرام رفع و رجوع کرد .اساتید برجسته حوزه اجایل و اسکرام از جمله مایک کان و جف سادرلند، به دلیل نوع نوشتار و متفاوت بودن قالب و محتوای کتاب با دیگر کتابهای موجود، آن را منبع موثقی در این زمینه دانستهاند. فایل کتاب را از وبلاگ آوات دانلود کنید.
مدیریت پروژه چابک یا اجایل (Agile) به دلیل انعطافپذیری و ماهیت تکاملی خود، به عنوان یکی از محبوبترین رویکردها در مدیریت پروژه شناخته میشود. این رویکرد در ابتدا برای توسعه نرمافزار طراحی شد و در سال ۲۰۰۱ با صدور بیانیه توسعه نرمافزار چابک، رسمیت یافت. با گذشت زمان، مدیریت پروژه چابک تکامل یافت و به یک انتخاب محبوب برای بسیاری از مدیران پروژه (صرفنظر از صنعت) تبدیل شد. اجایل به طور خلاصه، یک رویکرد تکراری و افزایشی برای مدیریت پروژه است که به تیمها کمک میکند تا با خواستههای کارفرما یا مشتری مطابقت داشته باشند. رویکرد مدیریت چابک از متدولوژیهای مختلفی تشکیل شده است و همه آنها مبتنی بر مفاهیم انعطافپذیری، شفافیت، کیفیت و بهبود مستمر هستند.
بر اساس پژوهشهایی که در سال ۲۰۱۸ انجام شده، پروژههایی که از روشهای چابک استفاده میکنند، ۲۸ درصد موفقتر هستند و تقریباً ۷۱ درصد از سازمانها، از اجایل با فرکانسهای متفاوت استفاده میکنند. اما چه چیزی اجایل را تا این حد موفق میکند و چرا مدیران پروژه از آن در ترکیب با سایر چارچوبها استفاده میکنند؟ تنها به یک دلیل ساده: اجایل کار مدیران را آسان میکند و به آنها اجازه میدهد تا کنترل بیشتری بر پروژههای خود داشته باشند. آنچه مدیریت روش اجایل را منحصربهفرد میکند، این که بر دو عامل کلیدی تمرکز دارد و هیچکدام را فدای دیگری نمیکند؛ ارائه پروژه با کیفیت بالا، و تکمیل پروژه در چارچوب محدودیتهای زمانی و مالی.
در ادامه برخی از مهمترین مزایای استفاده از مدیریت پروژه چابک و چرایی استفاده از آن توسط شرکتهای خلاق برای مدیریت پروژه را شرح میدهیم. متن کامل مقاله را در آوات بخوانید.
- کیفیت محصول
- رضایت مشتری
- کنترل بهتر
- قابلیت پیشبینی
- افزایش انعطافپذیری
- بهبود مستمر
- بهبود روحیه تیم
مدیریت چابک یا اجایل، ابزار قدرتمندی است که به مدیران، اعضای تیم و مشتریان کمک میکند تا بهتر و کارآمدتر عمل کنند. از بهبود کیفیت محصول گرفته تا کمک به پیشرفت حرفهای اعضای تیم، همه از مزایای استفاده از این روش در مدیریت پروژه هستند.
در چند سال اخیر دو اصطلاح استارتآپ و شرکت دانش بنیان زیاد به گوش میخورد. اما ممکن است اطلاعات کافی در این زمینه نداشته باشید. شرکتهای دانش بنیان، یکی از روشهای کارآفرینی مبتنی بر علم و فناوری هستند که بر خلاف روشهای سنتی، اکثر مدیران و کارکنان آن، متخصصان رشته یا رشتههای گوناگون دانشگاهی در حوزه علوم انسانی، فنی و مهندسی و پزشکی تشکیل هستند. قانون شرایط خاصی را برای ثبت و راهاندازی و تاسیس و فعالیت و اعطای تسهیلات مادی از نظام دولتی و بانکی کشور برای شرکتهای دانشبنیان در نظر گرفته است. در این مقاله روش ثبت شرکت دانش بنیان را با هم مرور میکنیم.
شرکت دانش بنیان چیست و چه میکند؟
شرکتهای دانش بنیان، موسسات خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی در راستای گسترش اختراع و نوآوری و در نهایت تجاریسازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوریهای برتر و با ارزش افزوده تشکیل میشوند. شرکتهای دانش بنیان اهدافی نظیر ترغیب هیئت علمی دانشگاه ها و واحدهای پژوهشی برای فعالیتهای بیشتر در رفع نیاز جامعه، و امکان افزایش درآمد اعضای هیأت علمی، تجاری سازی یافتههای پژوهشی، افزایش درآمدهای اختصاصی دانشگاه ها و واحدهای پژوهشی را دنبال میکنند.
محصولات و خدمات شرکتهای دانش بنیان
در شرکتهای دانشبنیان، عدهای از افراد متخصص و باتجربه، اطلاعات تولید میکنند. محصول اصلی این شرکتها، همین اطلاعات هستند و درآمدزایی هم از طریق مبادله همین اطلاعات صورت میگیرد. به عبارت دیگر سرمایه شرکتهای دانشبنیان معنوی است. به همین دلیل مالکیت معنوی از مهمترین دغدغههای این شرکتها است و حفظ حقوق معنوی، از مهمترین اقدامات آنها به شمار میرود. خدمات و محصولات شرکتهای دانشبنیان باید سه شرط زیر را داشته باشند:
اگر محصول یا خدمت یکی از این شرایط را نداشته باشد، شرکت تولیدکننده واجد شرایط دانشبنیانی نخواهد بود. همچنین کالا باید در حال تولید بوده یا حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی ساخته شده باشد و قابلیت بررسی فنی داشته باشد. خدمات هم باید دارای اسناد فروش باشند.
انواع شرکت های دانش بنیان
شرکتهای دانشبنیان بر دو نوع هستند:
سرمایه شرکتهای دانشبنیان معنوی است. به همین دلیل مالکیت معنوی از مهمترین دغدغههای این شرکتها است و حفظ حقوق معنوی، از مهمترین اقدامات آنها به شمار میرود.
شرکتهای دانشبنیان خصوصی
مالکان این شرکتها فقط اعضای هیات علمی هستند و اگر دانشگاه در مالکیت آنها سهمی داشته باشد، کمتر از ۵۰ درصد است.
شرکتهای دانشبنیان دولتی
در شرکتهای دانش بنیان دولتی، سهم دانشگاهها بیشتر از ۵۰ درصد است و اعضای هیات علمی، سهم کمتری دارند.
نحوه ثبت شرکت دانش بنیان
همانطور که گفتیم، دغدغه اصلی شرکتهای دانش بنیان، حفظ مالکیت معنوی است؛ بنابراین لازم است این شرکتها به صورت قانونی ثبت شوند و تحت حمایت دولت و نهادهای قانونی قرار بگیرند. برای ثبت شرکت دانش بنیان به صورت قانونی لازم است مراحل زیر را طی کنید:
گام اول: یک شرکت ثبت کنید!
در قانون ثبت شرکتها سرفصل جداگانهای تحت عنوان ثبت شرکت دانش بنیان ذکر نشده، بنابراین ابتدا باید یک شرکت سهامی خاص یا مسئولیت محدود ثبت کنید و سپس از طریق قانونی برای تبدیل کردن آن به دانش بنیان اقدام کنید. ثبت شرکت قانونی از طریق سامانه ثبت شرکت ها انجام میشود که در مقاله ثبت شرکت قانونی در ۹ گام به طور کامل شرح دادهایم.
گام دوم: مدارک را تهیه کنید
برای تبدیل شرکت به دانشبنیان باید مدارک زیر را تهیه و ارائه کنید:
گام سوم: درخواست خود را ثبت کنید
پس از تهیه مدارک، لازم است درخواست خود مبنی بر دانش بنیان نمودن شرکت را در مرکز شرکت ها و موسسات دانش بنیان ثبت کنید. شرکتها و موسساتی که مطابق آییننامه، واجد شرایط دانش بنیان شدن باشند، مورد ارزیابی قرار میگیرند و به تایید کارگروه ارزیابی و تشخیص این مرکز میرسند. سپس به صندوق نوآوری و شکوفایی معرفی میشوند تا طرح خود را ارائه داده و در صورت تایید، از تسهیلات شرکتهای دانشبنیان بهرهمند شوند. لازم به ذکر است که تاییدیه برای مدت مشخصی صادر میشود و این مراحل پس از مدتی باید مجدداً طی شوند.