حتماً برای شما هم پیش آمده که در یک جلسه کاری در افکارتان غرق شده باشید و رشته کلام از دستتان در رفته باشد، یا هنگام مطالعه ذهنتان درگیر افکار مختلف شده باشد و یک پاراگراف را چند بار خوانده باشید! حواسپرتی و درگیر شدن با مسائل حاشیهای، یکی از عواملی است که ما را در کار عقب میاندازد. به خصوص در دورکاری و زمانی که در جایی غیر از محیط کار هستیم و عوامل زیادی تمرکز ما را بر هم میزنند. شما که نمیخواهید دورکاری به قیمت از دست دادن کارتان تمام شود؟! پس بهتر است راهکارهای کنترل ذهن را بدانید. این مقاله را به تکنیکهای افزایش تمرکز و کنترل ذهن هنگام کار اختصاص داده ایم. با ابر چارگون همراه باشید.
چرا افزایش تمرکز مهم است؟
تمرکز یعنی کنترل حواس پنجگانه و معطوف کردن توجه به یک موضوع خاص؛ یعنی این که بتوانید با همسو کردن اراده و توجه، تمام فکر خود را بر روی یک وظیفه متمرکز کنید و از این شاخه به آن شاخه نپرید. این یک مهارت اکتسابی است که بسیاری از مردم به آن تسلط ندارند. به عبارت دیگر کنترل ذهن یک فرایند عمدی و کاملاً آگاهانه است که طی آن میتوانید افکار خود را برای زمان مشخصی، حول محور موضوعی که میخواهید، متمرکز کنید.
پژوهشهایی که در این زمینه انجام شده، نتایج اسفباری دارد! بیشتر مردم در طول یک هفته، تنها 6 ساعت بر کار خود تمرکز میکنند! از طرف دیگر کار ادارات، در ساعتهای ابتدایی صبح آغاز میشود، در حالی که مغز در ساعات انتهایی شب، بیشترین کارایی و تمرکز را دارد. این آمار ناامیدکننده ممکن است نتیجه این تناقض باشد. افزایش تمرکز خودبهخود اتفاق نمیافتد و نمیتوانید منتظر ساعات پایانی شب بمانید که مغزتان با شما همکاری کند! بنابراین باید این مهارت را در خود تقویت کنید و بهرهوری خود را به شکل چشمگیری افزایش بدهید.
گلوریا مارک پژوهشگر آمریکایی میگوید هر بار که تمرکز شما به هم میخورد، 25 دقیقه طول میکشد تا ذهن شما دوباره درگیر موضوع شود. این وقفههای طولانی باعث میشود نتیجه دلخواهی از کاری که انجام میدهید، به دست نیاورید. او بر این باور است که با افزایش تمرکز و تقویت مهارتهای کنترل ذهن، میتوانید این زمان را تا 80 درصد کاهش دهید و به 5 دقیقه برسانید.
عوامل برهمزننده تمرکز
عوامل زیادی وجود دارند که باعث میشوند حواس ما از کاری که انجام میدهیم، پرت شود. این عوامل ممکن است محیطی و بیرونی باشند، یا درونی باشند و از ذهن ما سرچشمه بگیرند. در ادامه عوامل برهم زننده تمرکز را مرور میکنیم.
عوامل درونی
وقتی کاری که انجام میدهید، برای شما جذابیتی ندارد یا از سر اجبار آن را انجام میدهید، مغز شما به صورت ناخودآگاه، درگیر عوامل خوشایند مانند مرور خاطرات گذشته میشود و سعی میکند شما را از آن کار ناخوشایند بازدارد. مرور خاطرات، گفتگوهای درونی، نشخوار ذهنی و تصور موقعیتهای مطلوب و خوشایند، از مهمترین عوامل درونی برهمزننده تمرکز هستند.
عوامل بیرونی
بیشتر عواملی که تمرکز ما را بر هم میزنند، بیرونی و محیطی هستند؛ از جمله تلویزیون، گوشی موبایل و صداهای محیطی. در محیط کار عوامل بیرونی تا حد زیادی کنترل میشوند، اما امان از وقتی که دورکاری میکنید! در محیط خانه افزایش تمرکز و کنترل ذهن، بسیار سختتر از زمانی است که در محل کار حضور دارید.
راهکارهای افزایش تمرکز
در ادامه این مقاله راهکارهای افزایش تمرکز و چند تمرین برای کنترل ذهن را با هم مرور میکنیم. دقت کنید که با در نظر گرفتن خصوصیات شخصیتی و رفتاری، ممکن است این توصیهها برای شما کاربردی نباشند.
شما چه راهکارهای دیگری برای افزایش تمرکز سراغ دارید؟ دورکاری چه تاثیری بر تمرکز شما داشته است؟ تجربههای شخصیتان را با خوانندگان آوات در میان بگذارید.
اگر کارمند تمام وقت باشید، بیشتر اوقات روز را در اداره یا منزل، پشت میز کار میگذرانید. وقتی پشت میز کارتان صبحانه میخورید و عکسهای خانوادگی را روی آن میگذارید، ورزش کردن پشت میز کار هم نباید چندان عجیب باشد! حتی اگر صندلی و میز کار شما ارگونومیک باشند، باز هم نشستن پشت میز برای ساعتهای طولانی، به سلامتی شما صدمه میزند. اما با چند حرکت کششی ساده میتوانید بخشی از این صدمات را جبران کنید.
ورزش پشت میز کار ؟ حرفش را هم نزن!
حتماً سرتان شلوغ است و کلی کار برای انجام دادن دارید. تجهیزات ورزشی هم که ندارید. به همین دلیل حرکات پایه یوگا را طوری تغییر دادهایم که در حالت نشسته و بدون نیاز به تجهیزات ورزشی، بتوانید آنها را در برنامه روزانه خود بگنجانید. با انجام این حرکتهای ورزشی، برای چند دقیقه از فشار کار رها میشوید و انرژی درونی خود را تقویت میکنید.
ورزش کردن پشت میز کار خستگی شما را رفع میکند و سطح انرژی جسمی و روانی شما را برای ادامه یک روز کاری افزایش میدهد. خستگی ناشی از نشستن طولانی را برطرف میکند و عضلات کمر، گردن و شانهها را به فعالیت وامیدارد. این ورزشها را میتوانید بدون بلند شدن از روی صندلی و جلب توجه همکارانتان انجام بدهید!
تنفس صحیح، کلید آرامش
در ورزش یوگا، تنفس نخستین گام برای مدیریت ذهن است. چند دقیقه ذهن خود را رها کنید و تنفس خود را تنظیم کنید. نشستن روی صندلی باعث میشود حجم ریه شما کمتر شود و انرژی کمتری از طریق خون دریافت کنید. روی لبه جلویی صندلی بنشینید و کمر خود را صاف کنید. گوشها باید در امتداد نشیمنگاه قرار بگیرند. کف پاها را روی زمین بگذارید و زانوها را در زاویه نود درجه قرار دهید. اگر لازم است، ارتقاع صندلی را تغییر بدهید یا از زیرپایی استفاده کنید.
چشمهایتان را ببندید و سعی کنید با دیافراگم نفس بکشید. دهان را ببندید، هوا را از طریق بینی به داخل ریهها بکشید و از طریق دهان از ریهها خارج کنید. به این نوع تنفس، تنفس شکمی میگویند که فشار خون و ضربان قلب را کاهش میدهد و اولین گام در مراقبه و تمرینات یوگا است.
پیشگیری بهتر از درمان
به خاطر داشته باشید که پیشگیری بهتر از درمان است. در کنار انجام این نرمشها توصیه میکنیم از تجهیزات ارگونومیک استفاده کنید تا آسیبهای کار را به حداقل برسانید. درست است که ورزش کردن تا حدی از بروز آسیبهای کار با کامپیوتر جلوگیری میکند، اما بهتر است اصول ارگونومی تایپ و شیوه درست نشستن پشت کامپیوتر را رعایت کنید و به استقبال بیماری نروید. و نکته آخر: سخت کار نکنید، هوشمندانه کار کنید! با توسعه مهارتهای خود، میتوانید بهرهوری خود را افزایش بدهید.