تفکر مثبت چیست؟ چند تمرین برای تقویت مهارت مثبت اندیشی

شما معمولاً لیوان را نیمه خالی می‌بینید یا نیمه پر آن را؟ احتمالاً این سؤال را بارها شنیده‌اید. پاسخ شما مستقیماً به مفهوم مثبت اندیشی و دیدگاه مثبت یا منفی شما نسبت به زندگی بستگی دارد. تفکر مثبت و مثبت اندیشی جایگاه مهمی در روانشناسی مثبت گرا دارد، حوزه‌ای از روانشناسی که به مطالعه این موضوع اختصاص دارد، که چه چیزی باعث خوشحالی و رضایت افراد می‌شود. تحقیقات نشان داده است که تفکر مثبت می‌تواند به مدیریت استرس کمک کند، به مبارزه با احساس عزت نفس پایین کمک کند، سلامت جسمانی شما را بهبود بخشد و به بهبود دیدگاه کلی شما در زندگی کمک کند. این مقاله درباره چیستی مثبت اندیشی و فواید مثبت بودن برای سلامتی بحث می‌کند. همچنین برخی از استراتژی‌هایی را که می‌توانید برای تبدیل شدن به یک متفکر مثبت‌تر استفاده کنید، بررسی می‌کند. با آوات همراه باشید.

مثبت اندیشی چیست؟

تفکر مثبت دقیقا چیست؟ ممکن است تصور کنید که مثبت اندیشی به معنی دیدن جهان با عینک خوش‌بینی یا نادیده گرفتن جنبه‌های منفی زندگی است. اما در واقع این تعریف درستی از تفکر مثبت نیست. مثبت اندیشی در واقع به معنای مواجه شدن با چالش‌های زندگی با دیدی مثبت است. مثبت اندیشی لزوماً به معنای اجتناب یا نادیده گرفتن جنبه‌های بد زندگی نیست؛ بلکه به معنی بهترین استفاده از موقعیت‌های بالقوه بد، تلاش برای دیدن بهترین‌ها در افراد دیگر و نگاه مثبت به توانایی‌های خودتان است. برخی از محققان، از جمله مارتین سلیگمن، روانشناس مثبت اندیش، تفکر مثبت را بر اساس سبک توضیحی (Explanatory Style) تعریف می‌کنند. اساس سبک توضیحی این است که شما رویدادهای پیرامونتان را چطور توضیح می‌دهید.

سبک توضیحی خوش‌بینانه: افرادی که دارای سبک توضیحی خوش‌بینانه هستند، زمانی که اتفاقات خوب رخ می‌دهند، همه چیز را به حساب خودشان می گذارند و نیروهای خارجی را برای نتایج بد سرزنش می‌کنند. چنین افرادی رویدادهای منفی را موقتی و گذرا می‌بینند.

سبک توضیحی بدبینانه: افرادی که دارای سبک توضیحی بدبینانه هستند، اغلب در صورت وقوع اتفاقات بد خود را سرزنش می‌کنند، اما نتایج موفقیت‌آمیز را حاصل عوامل بیرونی می‌دانند. چنین افرادی رویدادهای منفی را ماندگار و دائمی می‌دانند. بدون شک سرزنش کردن خود برای رویدادهای خارج از کنترل یا مشاهده این رویدادهای ناگوار به عنوان بخشی پایدار از زندگی، می‌تواند تأثیر مخربی بر وضعیت ذهنی شما داشته باشد.

روانشناسی مثبت در مقابل مثبت اندیشی

در حالی که اصطلاحات مثبت اندیشی و روانشناسی مثبت گاهی اوقات به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، مهم است که درک کنیم که آنها یک چیز نیستند. مثبت اندیشی یعنی نگاه کردن به وقایع و رویدادها از دیدگاه مثبت. این نوعی تفکر است که بر حفظ نگرش مثبت و خوش‌بینانه تمرکز دارد. روان‌شناسی مثبت‌نگر شاخه‌ای از روان‌شناسی است که به بررسی تأثیرات خوش‌بینی، عوامل ایجاد آن و زمان بهترین استفاده از آن می‌پردازد.

فواید تفکر مثبت برای سلامتی

در سال‌های اخیر، به لطف کتاب‌های خودمربیگری مانند «راز»، اصطلاح مثبت اندیشی توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در حالی که این کتاب‌های روان‌شناسی زرد یا عامه پسند اغلب تفکر مثبت را به‌عنوان نوعی نوشداروی روان‌شناختی مطرح می‌کنند، تحقیقات تجربی نشان داده‌اند که تفکر مثبت و نگرش خوش‌بینانه، تاثیرات مثبتی بر جسم و روان انسان دارند. برخی فواید جسمی و روانی مثبت اندیشی عبارتند از:

• کاهش استرس
• مقاومت بدن در برابر سرماخوردگی
• افزایش رفاه جسمانی
• طول عمر بیشتر
• کاهش احتمال ابتلا به افسردگی
• کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی
• تاثیرات منفی مثبت اندیشی افراطی

اگرچه مثبت اندیشی فواید زیادی دارد، اما گاهی تفکر واقع بینانه سودمندتر است. به عنوان مثال، در برخی موقعیت‌ها، تفکر منفی در واقع می‌تواند به و نتایج دقیق‌تری منجر شود. در چنین شرایطی تفکر منفی و در نظر گرفتن جنبه‌های منفی، به افراد کمک می‌کند تا قضاوت‌های بهتر و دقیق‌تری داشته باشند. خوش‌بینی واقع‌بینانه ممکن است یک دیدگاه ایده‌آل باشد. ناامیدی که افراد خوش‌بین بعد از محقق نشدن رویاهایشان تجربه می‌کنند، می‌تواند تأثیر منفی بر شرایط روحی آنها داشته باشد. داشتن یک دیدگاه کلی مثبت که بر انتظارات واقع‌بینانه متمرکز است، ممکن است بهترین رویکرد باشد. در برخی موارد، تفکر مثبت افراطی می‌تواند از مرز چیزی که به عنوان مثبت گرایی سمی شناخته می‌شود، عبور کند. مثبت اندیشی افراطی و سمی عبارت است از اصرار بر حفظ یک طرز فکر مثبت، صرف‌نظر از این که یک موقعیت چقدر ناراحت‌کننده، وخیم یا آسیب‌زا باشد.

چگونه تفکر مثبت را تمرین کنیم؟

ممکن است بیشتر مستعد تفکر منفی باشید، اما استراتژی‌هایی وجود دارد که می‌توانید از آنها برای تبدیل شدن به یک متفکر مثبت استفاده کنید. تمرین منظم این استراتژی‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا دیدگاه مثبت‌تری نسبت به زندگی داشته باشید. حتی خواندن این مقاله به این معنی است که شما تلاش می‌کنید تا مهارت مثبت اندیشی را در خود بهبود ببخشید. بابت این اقدام کوچک به خودتان اعتبار بدهید. همانطور که به دنبال تفکر مثبت، شادی یا رفاه هستید، به دستاوردهای خود توجه داشته باشید و بعد از هر برد کوچک، جشن بگیرید!

برای تمرین مثبت اندیشی متن کامل مقاله را در وبلاگ آوات مطالعه کنید.

افکار منفی رو نریز دور! کنترلشون کن!

همه ما روزهای بد زیادی را از سر گذرانده‌ایم و حقیقت این است که روزهای بد زیادی هم پیش رو داریم! در چنین روزهایی افکار منفی به ما هجوم می‌آورند و وضع را از چیزی که هست، بدتر می‌کنند. در ذهنمان مدام با خودمان صحبت می‌کنیم و بدترین شرایط را تصور می‌کنیم، خودمان را قضاوت و محکوم می‌کنیم، در دادگاهی که متهم و قاضی و مأمور اجرای حکمش خودمان هستیم. ما نمی‌توانی شرایط را تغییر بدهیم، اما یک چیز در کنترل ما است و آن هم افکار منفی است. در این مقاله چند راهکار برای کنترل افکار منفی به شما یاد می‌دهیم.

قبل از این که ادامه مقاله را بخوانید، بهتر است بدانید که افکار منفی، بخشی از زندگی ما هستند و نمی‌توانیم راه ورود آنها به ذهنمان را ببندیم. ترس از آینده، اضطراب، شرمساری از گذشته، مقایسه کردن خودمان با دیگران و…، همه و همه از افکار منفی هستند که ممکن است به صورت ناخودآگاه ذهن ما را درگیر کنند و حقیقت این است که نمی‌توانیم از آنها فرار کنیم! اما یک چیز را می‌توانیم کنترل کنیم و آن ذهن ما است. می‌توانیم با چند تکنیک ساده، افکار منفی را به اقدامات مثبت تبدیل کنیم. با آوات همراه باشید.

نشخوار ذهنی را متوقف کنید

وقتی مغز انسان خطر قریب‌الوقوع را احساس می‌کند، با صدور دستور ترشح هورمون‌های استرس از خودش دفاع می‌کند. هورمون‌های آدرنالین و کورتیزول، ما را در مواقع اضطراری ایمن نگه می‌دارند. اما مشکل اینجا است که مغز انسان توانایی تفکیک موقعیت‌های خطرناک و استرس‌های رایج کار و زندگی را ندارد. واکنش‌های بدن به موقعیت‌های استرس‌زا در هر دو صورت یکسان است و این اصلا خوب نیست!

ممکن است رژیم خود را با خوردن شیرینی بشکنید و بعد عذاب وجدان بگیرید! تمام روز با خودتان در مورد آن همه شیرینی که با صبحانه خورده‌اید، صحبت کنید و خودتان را سرزنش کنید! ممکن است یک رفتار همسرتان را مدام در ذهنتان تکرار کنید. فاجعه همینجا رخ می‌دهد! یک خطای کوچک باعث می‌شود چشمتان را بر همه نکات مثبت ببندید و در آخر یک دعوای تمام‌عیار راه بیندازید! این همان چیزی است که ما به آن نشخوار ذهنی می‌گوییم.

تاثیر افکار منفی بر زندگی

افکار منفی ممکن است گذرا باشند و ممکن است مدت‌ها شما را راحت نگذارند. ممکن است فقط یک روز شما را خراب کنند یا صدمه‌های جدی‌تری به شما بزنند. ممکن است آنقدر ذهن شما را مشغول کنند که شغل و روابط شما را هم تحت تاثیر قرار بدهند و جلوی پیشرفت شما را بگیرند. حتی ممکن است شما را وادار به گرفتن تصمیم‌های اشتباه کنند و شما را به بدترین نسخه از خودتان تبدیل کنند.

افکار منفی درک شما را از تجربیات تغییر می‌دهند و آسیب‌های جسمی، روحی و خلقی به شما می‎زنند. حتی ممکن است باعث بروز بی‌اشتهایی عصبی شوند که عواقب بسیار بدی برای بدن شما دارد. در یک کلام، افکار منفی نمی‌گذارند شما اقدام مثبتی انجام بدهید. کافی است قلم به دست بگیرید و افکار منفی را روی کاغذ بیاورید تا بدانید که چه حجمی از ذهن شما را اشغال می‌کنند.

مثبت گرایی سمی از منفی گرایی بدتر است!

«خوشحال باش! مثبت فکر کن! حال خوب یه انتخابه! بخند تا دنیا بهت بخنده! حتماً یه حکمتی داشته! به کرونا بگو کروناز!!!» حتماً شما هم این جمله‌ها را شنیده‌اید! مثبت گرایی خوب است، اما تا جایی که تبدیل به یک تفکر سمی و افراطی نشود، چون در این صورت خطر آن برای شما از افکار منفی بیشتر است. در مقابل روانشناسی زرد که انسان را تشویق به مثبت اندیشی می‌کند، علم روانشناسی بر این باور است که درد و رنج، اصالت دارند. افکار منفی بخشی از زندگی ما هستند و راه گریزی از آن نیست، چیزی که مهم است، نحوه برخورد ما با افکار منفی است. از افکار منفی نباید فرار کرد، بلکه باید آن را پذیرفت.

طبیعی است که ما در بعضی از موقعیت‌های زندگی احساس خستگی، شکست و شرم کنیم. برخورد صحیح در چنین موقعیت‌هایی این است که شرایط را بپذیریم و بابت این احساسات و افکار منفی، دچار عذاب نشویم. فرار از موقعیت جلوی ابراز احساسات واقعی ما را می‌گیرد، باعث ایجاد حس شرم و گناه می‌شود و یک مانع جدی برای رشد فردی ما است. به جای فرار از افکار منفی، می‌توانیم همدلی کنیم؛ چه با خودمان و چه با دیگران!

شما تاکنون کدام افکار منفی را تجربه کرده‌اید؟ چطور توانسته‌اید کنترل افکار منفی را به دست بگیرید و شرایط را تغییر بدهید؟ تجربیات خودتان را با خوانندگان در میان بگذارید. راهکارهای کنترل افکار منفی را در وبلاگ آوات بخوانید.