راهکار ابری آوات
ارائه دهنده نرم افزار سازمانی و اتوماسیون اداری در فضای ابریراهکار ابری آوات
ارائه دهنده نرم افزار سازمانی و اتوماسیون اداری در فضای ابریخستگی شغلی و ۱۰ راهکار اساسی برای خلاص شدن از آن
برای همه ما پیش آمده که صبح یک روز کاری وقتی از خواب بیدار شدیم، احساس خستگی شدیدی کرده‌ایم و تمایلی برای رفتن به محل کار نداشته‌ایم. در چنین روزهایی ترجیح می‌دهیم تمام روز در رختخواب بمانیم و کسی با ما در مورد کار حرف نزند. اگر این حس منفی به طور مداوم به سراغ شما می‌آید و نسبت به کار، سازمان و مدیران خود حس منفی پیدا کرده‌اید، ممکن است فرسودگی شغلی در کمین شما باشد. بهتر است نشانه‌های این عارضه شغلی را بدانید تا به محض بروز علائم، به فکر راه حل باشید.
مراحل پنج‌گانه فرسودگی شغلی
فرسودگی شغلی یک فرایند فرسایشی است که در طول زمان پیچیده‌تر و بحرانی‌تر می‌شود و انرژی شما برای کار و حتی زندگی را می‌بلعد. نظریه‌پردازان برای این روند، پنج مرحله به شرح زیر تعریف کرده‌اند:
مرحله ماه عسل
وقتی وارد یک شغل جدید می‌شوید، از کار جدید و برخورد با آدم‌های جدید احساس سرخوشی می‌کنید و احتمالاً بابت این که سازمان شما را برای انجام شغل مناسب دانسته، به خودتان افتخار می‌کنید. این مرحله سرشار از غرور، سرخوشی و اشتیاق است.
مرحله کمبود سوخت
پس از مدتی ماه عسل تمام می‌شود و شما با واقعیت روبه‌رو می‌شوید. سرخوشی جای خود را به خستگی و کسالت می‌دهد. نارضایتی شغلی اولین چیزی است که در این مرحله احساس می‌کنید؛ و این آغاز راه است!
مرحله نشانه مزمن
به تدریج نشانه‌های فیزیولوژیکی آشکار می‌شوند و این زمانی است که شما به کمک احتیاج دارید. باید به فکر راه‌حل باشید تا کار به مراحل بعدی نرسد. در این مرحله بیماری‌های مزمن و خشم و افسردگی شما را احاطه می‌کنند.
مرحله بحران
نشانه‌های مزمن فرسودگی شغلی که در مرحله قبلی آشکار شده‌اند، برای مدت طولانی ادامه پیدا می‌کنند؛ تا جایی که نسبت به خودتان احساسات بد و متناقضی پیدا کنید. در این مرحله بیماری‌های مزمن خفیف، جای خود را به مشکلات جسمی جدی مانند زخم معده و فشار خون می‌دهند.
مرحله برخورد با دیوار
در این مرحله انرژی شما برای سازگاری با محیط کار به پایان می‌رسد. ممکن است کارتان را از دست بدهید یا نسبت به محیط بی‌تفاوت بشوید و با حداقل انرژی به کار ادامه بدهید. بازدهی شما به شدت افت می‌کند و درگیر عواقب آن می‌شوید.
اما چطور باید از فرسودگی شغلی جلوگیری کنیم؟ متن کامل مقاله و راهکارهای جلوگیری از فرسودگی شغلی را در وبلاگ آوات مطالعه کنید.
فرسودگی شغلی چیست و چگونه کسب و کار شما را به خطر می‌اندازد؟
بهترین و موفق‌ترین کارکنان شما ممکن است در مقاطعی تمایلی به حضور در محل کار نداشته باشند و یا در صورت حضور در محل کار، انرژی منفی خود را به بقیه هم سرایت بدهند و جو نامطلوبی ایجاد کنند. این پدیده اگر مقطعی باشد و تکرار نشود، ممکن است یک خستگی ساده باشد که با استراحت کوتاه برطرف شود؛ اما اگر به کرات این حالات روحی را در کارکنان خود مشاهده می‌کنید، لازم است چاره‌ای بیندیشید. ممکن است کارکنان شما در آستانه فرسودگی شغلی مزمن باشند!
فرسودگی شغلی چیست؟
به زبان ساده فرسودگی شغلی که در انگلیسی به آن Occupational burnout می‌گویند، به فرایند تحلیل قوای روانی فرد شاغل گفته می‌شود که با یک یا چند روز استراحت از بین نمی‌رود و ممکن است با درجاتی از افسردگی همراه باشد. فرسودگی شغلی در طولانی‌مدت فردا را به جایی می‌رساند که احساس می‌کند دیگر نمی‌تواند به کار ادامه بدهد. در این صورت احتمال جدا شدن کارمند از سازمان قوت می‌یابد.
فرسودگی شغلی مزمن در نتیجه حجم زیاد کار، استرس شغلی بالا و محرک‌های تنش‌زای محیط کار در درازمدت رخ می‌دهد. این محرک‌ها ممکن است فقدان حمایت مادی و معنوی مافوق، تعداد زیاد مراجعان در روز و یا تنش‌های بین کارکنان باشد. فرد در طول زمان، تحت تاثیر این محرک‌ها دچار فروپاشی روانی و عاطفی می‌شود. فرسودگی شغلی بیشتر در مشاغل پزشکی، پرستاری، آموزشی و مشاغلی که با مسائل مالی سروکار دارند، رخ می‌دهد.
فرسودگی شغلی چگونه رخ می‌دهد؟
فرسودگی شغلی پدیده ای است که معمولاً کارمندان خوب با بازدهی بالا را نشانه می‌گیرد! این افراد هر کاری را که به عهده آنها گذاشته می‌شود، با آغوش باز می‌پذیرند؛ در نتیجه کارفرما کارها و مسئولیت‌های بیشتری را به آنها واگذار می‌کند. به تدریج سازمان یا واحد تحت نظر شما از عدالت کاری فاصله می‌گیرد و تقسیم کار ناعادلانه هر روز کارمندان شما را بیشتر از دیروز ناراحت می‌کند.
با زیاد شدن مسئولیت‌ها، بازدهی این افراد کاهش می‌یابد و به زمان بیشتری برای انجام دادن وظایف شغلی نیاز خواهند داشت. زیاد شدن خطای شغلی را هم به این مجموعه اضافه کنید. ممکن است تصور کنید کارکنان شما تنها درگیر یک خستگی جزئی هستند و حتی بابت خطای شغلی، آنها را بازخواست کنید؛ اما ناگهان با درخواست استعفای آنها روبه‌رو می‌شوید!
فرسودگی شغلی چه پیامدهایی دارد؟
فرسودگی شغلی یک پدیده روانی و عاطفی است، با این حال با عوارض جسمی و روان‌تنی همراه است. پیامدهای فرسودگی شغلی را در دو دسته جسمی و روحی می‌توان بررسی کرد.
پیامدهای جسمی فرسودگی شغلی
فرسودگی شغلی قبل از هر چیز خود را در قالب آسیب‌های جسمی و بدنی نشان می‌دهد. بی خوابی یا تغییر عادت‌های خواب، سردرد مداوم، کاهش اشتها یا بی‌اشتهایی عصبی، درد جسمی و خستگی مفرط از اولین علامت‌های این عارضه شغلی هستند. این علائم حتی در روزهای غیرکاری هم افراد را رها نمی‌کنند و از ساعت‌های ابتدایی صبح احساس حستگی با آنها همراه است.
پیامدهای روحی فرسودگی شغلی
در مراحل پیشرفته فرسودگی شغلی، علامت‌های عاطفی هم خود را نشان می‌دهند. بازدهی کاری فرد کم می‌شود و میل و رغبت خود را برای حضور در محل کار از دست می‌دهد. کم کم احساس بدی در مورد کار و کارفرما پیدا می‌کند و این نارضایتی را در محیط کار بروز می‌دهد. نگرش منفی به کار، به زندگی شخصی فرد هم سرایت می‌کند و حتی در روزهای غیرکاری، خود را در قالب نارضایتی از زندگی نشان می‌دهد.
فرسودگی شغلی؛ فردی یا سازمانی؟
نظریه‌پردازان علم مدیریت بر این باورند که پدیده فرسودگی شغلی یک پدیده فردی نیست و تا حد زیادی به فرهنگ سازمان بستگی دارد. از سوی دیگر این پدیده، مسری است و ممکن است از یک فرد به بقیه کارکنان سرایت یابد. ممکن است کارکنان شما در نتیجه عدم رعایت عدالت در پرداخت یا در نتیجه تقسیم کار ناعادلانه یا حتی عدم دریافت بازخورد مادی یا معنوی در قبال خدمات صادقانه خود، دچار فرسودگی شغلی شوند.
ممکن است به موقع مشکل را درک کنید و با اقدامات مقطعی، بتوانید به شرایط تسلط پیدا کنید؛ اما در نظر داشته باشید که اگر فرهنگ سازمان شما اصلاح نشود، این چرخه پس از مدتی تکرار می‌شود. البته در مواردی فرسودگی شغلی در نتیجه نوع کار رخ می‌دهد؛ مثلا در مشاغل پزشکی که فرد به طور مداوم با بیماران در تماس است، بروز این عارضه دور از انتظار نیست.
فرسودگی شغلی را دست کم نگیرید و به محض مشاهده علائم آن، به فکر راه حل باشید. مطالعه کتاب درباره فرسودگی شغلی بیشتر بدانیم شاید برای شما مفید باشد. راهکارهای مدیریت و جلوگیری از فرسودگی شغلی را در وبلاگ آوات مطالعه کنید.