سربرگ به کاغذهایی در ابعاد استاندارد گفته میشود که بر روی آن، نام و لوگوی سازمان، اطلاعات تماس، شعار تبلیغاتی و سایر اطلاعات (بسته به استراتژی سازمان) چاپ میشود و از آن برای مکاتبات اداری درونسازمانی و برونسازمانی استفاده میشود. سر برگ نشاندهنده هویت یک نامه اداری رسمی است و باعث امنیت نامه نگاری میشود. هر سازمان فقط میتواند از سر برگهای خود برای نامه نگاری استفاده کند و در صورت استفاده از سر برگ سایر سازمانها، حق شکایت برای آنها محفوظ خواهد بود.
در نامه نگاری به شکل سنتی، سربرگ در ابعاد استاندارد مختلف و به صورت از پیش چاپ شده موجود است و فقط کافی است متن نامه اداری روی کاغذ سر برگ چاپ شود و به مهر و امضا برسد. اما در نامه نگاری مدرن با نرمافزارهای مدیریت مکاتبات، میتوان فایل سر برگ را در سیستم آپلود کرد. هنگام چاپ نامه سر برگ به صورت خودکار روی کاغذ چاپ میشود. هر فرد حقیقی یا حقوقی میتواند به صورت مستقل برای مکاتبات خود اقدام به چاپ سر برگ کند.
اهمیت استفاده از سربرگ
استفاده از سر برگ ضمن این که تاییدکننده هویت حقوقی سازمان شما است، هویت و اصالت سازمان شما را هم به دریافتکننده نامه یادآوری میکند. یک نامه سازمانی را در نظر بگیرید که روی یک برگ کاغذ A4 چاپ شده، بدون این که سربرگ، نام تجاری، لوگو و مهر سازمان در آن باشد! شما چنین نامهای را به رسمیت میشناسید؟! در مکاتبات اداری، استفاده از سربرگ برای چاپ نامه ضرورت دارد. اما مزایای چاپ نامه بر روی سربرگ چیست؟
تاثیر مثبت بر دریافت کننده نامه
سربرگ را نمیتوان جزو تشریفات اداری به شمار آورد؛ در واقع سربرگ سازمان شما به اندازه نام و برند سازمان اهمیت دارد. سربرگ باید به شکل حرفهای طراحی شده باشد تا معرف خوبی برای اعتبار برند شما باشد.
ادای احترام به دریافت کننده
در نظر دریافت کنندهنامه، این که محتوای نامه روی یک سر برگ حرفهای چاپ شده باشد یا یک برگه کاغذ سفید، تفاوت زیادی ایجاد میکند. اگر متن نامه روی سربرگ چاپ نشده باشد، دریافتکننده آن را جدی نمیگیرد!
معرفی برند شما به دیگران
سربرگ شامل لوگو، نام برند، شعار تبلیغاتی و اطلاعات تماس سازمان شما است. هر نامه رسمی اداری، پس از خروج از سازمان شما مسیر طولانی را طی میکند و میتواند معرف بند شما به دیگران باشد.
امنیت مراسلات سازمانی
اگر فردی به نمایندگی از سازمان شما به سازمانهای دیگر مراجعه کند، باید نامهای از طرف سازمان شما به همراه داشته باشد که بر روی سربرگ چاپ شده باشد. از این موضوع میتوان به اهمیت سربرگ پی برد! در واقع سربرگ امنیت مراودات برون سازمانی شما را تامین میکند.
ویژگیهای کاغذ سربرگ
به طور معمول اطلاعات سربرگ حدود یک پنجم فضای کاغذ را اشغال میکند. کاغذ سربرگ به صورت یک رو و در ابعاد A4 و A5 چاپ میشود و بسته به نیاز سازمان ممکن است در ابعاد استاندارد دیگر هم تهیه شود. ممکن است در یک سازمان، سربرگ معمولی با سربرگ مدیرعامل یا اعضای هیات مدیره متفاوت باشد. چنین مواردی هم به سیاستهای سازمان بستگی دارد.
اجزای سربرگ
هدف از طراحی سربرگ، ارائه اطلاعات پایه در مورد سازمان و هویت حقوقی آن است. توصیه میشود که طراحی سر برگ، عاری از هرگونه المانهای بصری شلوغ باشد تا متن نامه قابل خواندن باشد. اما با این حال، مواردی مانند رنگ سازمانی هم در قالب طرحهای گرافیکی در سربرگ گنجانده میشود. به طور کلی سربرگ شامل اجزای زیر است:
لوگو و اسم سازمان
لوگوی سازمان معمولا در بالا و سمت راست سر برگ قرار میگیرد، اما بسته به نوع طراحی و سیاست سازمان ممکن است جای آن تغییر کند. معمولاً در کنار اسم سازمان، شرح فعالیت آن هم در چند کلمه و به طور مختصر تشریح میشود. برای تامین امنیت مکاتبات اداری، برخی از سازمانها لوگو را علاوه بر بالای سربرگ، در قسمت میانی (جایی که متن نامه قرار میگیرد) هم چاپ می کنند. در این صورت بهتر است لوگو به صورت تک رنگ و با شفافیت کمتر چاپ شود تا خوانایی متن نامه را از بین نبرد.
تاریخ، شماره و پیوست نامه
سه کلمه تاریخ، شماره نامه و پیوست، در بالا و سمت چپ سر برگ و زیر هم چاپ میشوند. در مقابل این سه کلمه فضای خالی در نظر گرفته میشود تا مقدار مربوطه در آن قرار بگیرد.
شعار تبلیغاتی
شعار تبلیغاتی به عنوان بخشی از هویت سازمان، معمولاً در سر برگ چاپ میشود. این کار به تقویت برند سازمان کمک میکند.
اطلاعات تماس
اطلاعات تماس سازمان در قسمت انتهایی سر برگ چاپ میشود و عبارت است از شماره تماس، فکس، آدرس ایمیل، آدرس سایت و آدرس پستی.
سربرگ در اتوماسیون اداری ابری آوات
در اتوماسیون اداری ابری آوات، پس از ایجاد دبیرخانه برای سازمان، میتوانید در هر دبیرخانه بینهایت اندیکاتور ایجاد کنید و برای هر اندیکاتور، یک قالب چاپی بسازید. سر برگ سازمان را میتوانید در بخش ویرایش قالب چاپی آپلود کنید. پس از آپلود کردن سر برگ، تصویر آن به صورت خودکار در همه نامههای آن دبیرخانه چاپ میشود.
فیلدهای مربوط به تاریخ، شماره نامه و پیوست، به صورت پیشفرض در بالا و سمت چپ سربرگ قرار میگیرد. اما در صورت نیاز میتوانید با کشیدن و رها کردن این سه فیلد، جای آنها را عوض کنید. توجه کنید که جای این سه فیلد، در هدر سر برگ است و نمیتوانید آنها را به بخشهای دیگر منتقل کنید.
ارتفاع و عرض فضایی که اجزای نامه در آن چاپ میشوند، قابل تنظیم است. برای سایر اجزای نامه شامل فرستنده، گیرنده، موضوع نامه، امضا، لوگو، اولویت، محرمانگی، شماره صفحه و گیرندگان رونوشت، فیلدهایی در نظر گرفته شده که میتوانید در صفحه جابهجا کنید و در جای موردنظر خود (هدر صفحه اول، متن نامه، فوتر صفحه اول و فوتر همه صفحات) قرار دهید.
در اتوماسیون اداری ابری آوات، همه تنظیمات مربوط به ویرایش سربرگ در محیط نرمافزار انجام میشود و به هیچ نرمافزار دیگری نیاز نخواهید داشت.
کافی است فقط یک بار سر و کارتان به یک سازمان دولتی افتاده باشد، در این صورت کلمه دبیرخانه به گوشتان خورده و میدانید کار آن چیست! اما نرم افزار اتوماسیون اداری معنی و مفهوم دبیرخانه را به کلی متحول کرده است. دیگر قرار نیست کارمند دبیرخانه را ببینید که دفتر اندیکاتور را زیر بغلش زده و از این طبقه به آن طبقه میدود! در این مقاله سابقه تاریخی، کارکردها و انواع دبیرخانه را بررسی میکنیم و در نهایت به نحوه کار دبیرخانه در نرم افزار مدیریت مکاتبات می پردازیم. با آوات همراه باشید.
دبیران و دبیرخانهها در تاریخ ایران
شاعران و بزرگان صاحب نام در مورد اهمیت شغل دبیری داد سخن دادهاند، از جمله نظامی عروضی که در چهار مقاله نوشته است:
دبیر باید که کریم الأصل، شریف العرض، دقیق النظر، عمیق الفکر و ثاقب الرأی باشد و از ادب و ثمرات آن قسم اکبر و حظ اوفر نصیب او رسیده باشد و از قیاسات منطقی بعید و بیگانه نباشد و مراتب ابناء زمانه شناسد و مقادیر اهل روزگار داند و بحطام دنیاوی و مزخرفات آن مشغول نباشد و بتحسین و تقبیح اصحاب أغراض و ارباب اغماض التفات نکند و غره نشود… اما سخن دبیر بدین درجه نرسد تا از هر علم بهرهای ندارد و از هر استاد نکتهای یاد نگیرد و از هر حکیم لطیفهای نشنود و از هر ادیب طرفهای اقتباس نکند.
از همین سخن میتوان به اهمیت کار دیوانیان و دبیران در ایجاد وحدت رویه دربار و حفظ آن پی برد. در تاریخ ایران اهمیت دبیران به حدی بود که حتی در انتخاب پادشاه یا سایر سمتهای مهم دربار، نقش قابل ملاحظهای داشتند. آنچه از تاریخ ثبت شده و به جا مانده، به همت دبیران بوده است. در دولت ساسانی، دبیران طبقه سوم اجتماع را به خود اختصاص میدادند و جایگاه والایی در دربار ساسانی داشتند. در واقع دبیران را میتوان سیاستمداران در حاشیه به حساب آورد که مکاتبات دولت را در دست داشتند.
دبیرخانه چیست و دبیر کیست؟
برای درک معنی لغوی دبیرخانه سری به فرهنگهای لغات میزنیم. در فرهنگ دهخدا، دبیر اینطور معنی شده است: نویسنده، کاتب، ادیب، قلمزن با سواد خواندن و نوشتن که توانایی کتابت یعنی هنر نویسندگی داشته باشد، دفتری که دبیران و نویسندگان ادارهای آن جا به کارهای نویسندگی پردازند. فرهنگ عمید، دبیرخانه را معادل دارالانشاء دانسته است: شعبهای از یک اداره که نامهها را در آنجا می نویسند. اما در سراج اللغات تالیف علی خان آرزو (دانشمند هندی) میخوانیم: دبیر در اصل به ضم دال میباشد، چرا که «بیر» به معنای حافظه است و منشی باید صاحب دو حافظه نظم و نثر باشد.
دبیرخانه به واحد یا تشکیلاتی در سازمان گفته میشود که دریافت، ثبت، حفظ و توزیع اسناد و پروندهها را به عهده دارد. دبیرخانه صرف نظر از ساختار، جایگاه و وابستگی سازمانی، سه وظیفه اصلی دارد: دریافت، ثبت و توزیع نامهها. در واقع مهمترین نقش را در گردش اسناد سازمانی، دبیرخانه به عهده دارد و همه اسناد، حول محور این واحد در سازمان به گردش درمیآیند. اهمیت دقت بالا در انجام امور دبیرخانه نیز به همین دلیل است. هیچ سند سازمانی بدون ثبت در دبیرخانه، رسمیت نخواهد داشت و جنبه اداری و سازمانی پیدا نخواهد کرد.
وظایف دبیرخانه در سازمان چیست؟
وظایف واحد دبیرخانه در سازمانها مشخص است، اگرچه ممکن است بسته به فرهنگ سازمان یا بر اساس ساختار سازمانی، در جزئیات تفاوتهای کوچکی میان دبیرخانه ها وجود داشته باشد. مهمترین وظایف دبیرخانه عبارتند از:
دبیرخانه چند نوع دارد؟
ساختار و نحوه کار دبیرخانه در هر سازمان، بسته به حجم مکاتبات و نیروی انسانی در اختیاز تعریف میشود. بر این اساس دبیرخانه سه نوع دارد: متمرکز، نیمه متمرکز و غیرمتمرکز. در ادامه انواع دبیرخانه را تعریف میکنیم.
دبیرخانه متمرکز
اگر دبیرخانه سازمان متمرکز باشد، همه عملیات مربوط به دریافت، ارسال، ثبت، نگهداری و توزیع همه نامههای درون سازمانی و برون سازمانی، در یک واحد سازمانی به نام دبیرخانه انجام میشود. این ساختار در سازمانهایی کاربرد دارد که حجم مکاتبات آنها چشمگیر نیست و نیروی انسانی کافی در اختیار ندارند که برای هر واحد سازمانی، یک دبیرخانه مستقل ایجاد کنند.
دبیرخانه نیمه متمرکز
در سیستم دبیرخانه نیمه متمرکز، دریافت و ارجاع نامههای اداری در یک دبیرخانه مرکزی و به صورت متمرکز انجام میشود. اما در کنار دبیرخانه متمرکز، هر یک از واحدهای سازمانی هم یک دبیرخانه دارد که ثبت نامههای صادره و وارده همان واحد را به عهده دارد.
دبیرخانه غیرمتمرکز
در سیستم دبیرخانه غیرمتمرکز، دبیرخانه مرکزی وجود ندارد، بلکه هر واحد یک دبیرخانه مستقل دارد که کار ثبت و توزیع نامههای اداری آن واحد را به صورت مستقل انجام میدهد. از سیستم غیرمتمرکز زمانی استفاده میشود که حجم مکاتبات سازمان بسیار زیاد است و نیروی انسانی کافی برای اجرای سیستم غیرمتمرکز هم در اختیار سازمان قرار دارد.
دبیرخانه سنتی چطور کار میکند؟
فرایند کار دبیرخانه ها، همه فعالیتهایی را شامل میشود که به شمارهگذاری، ثبت، حفظ و نگهداری، ارسال و دریافت، و همچنین پیگیری مکاتبات اداری مربوط است. این فعالیتها در مورد همه نامهها اعم از درون سازمانی و برون سازمانی انجام میشود. اما میتوان گفت ثبت نامههای صادره (یعنی نامههایی که برای افراد خارج از سازمان ارسال میشوند) از اهمیت بیشتری برخوردار است.
در سیستمهای سنتی و دستی، مشخصات نامهها در دفتری به نام اندیکاتور ثبت میشود. هر صفحه از دفتر اندیکاتور شامل ستون هایی است که در هر ردیف از آن، مشخصات مربوط به یک نامه ثبت میشود که تاریخ، موضوع نامه، خلاصهای از متن نامه، شخص دریافتکننده نامه، صادره یا وارده بودن نامه و زمانی که نامه به سازمان رسیده را شامل میشود. سیستم سنتی گذشته از پیچیدگی و احتمال خطا در ثبت اطلاعات، فرایند گردش نامه را تا حد زیادی کند می کرد.
امروزه تعداد سازمانهایی که همچنان از سیستم سنتی برای پیشبرد امور مربوط به دبیرخانه استفاده میکنند، بسیار کم است؛ با این حال بخشی از این فرایند در سیستمهای مدیریت مکاتبات همچنان مورد استفاده قرار میگیرد. از جمله شماره گذاری نامهها که طبقهبندی نامهها و پیگیری و ارجاع به آنها را امکانپذیر میکند. دفاتر اندیکاتور هم در نرم افزارهای اتوماسیون اداری به شکل دیگری تعریف میشوند و کارکرد اصلی خود را به روش نوین انجام میدهند.
دبیرخانه در نرم افزار اتوماسیون اداری
همانطور که گفتیم، اگرچه سیستم سنتی دبیرخانه تقریبا منسوخ شده، با این حال ساختار و نحوه کار آن در نرم افزارهای مدیریت مکاتبات پیادهسازی شده و به صورت خودکار و دیجیتال انجام میشود. دبیرخانه در نرم افزار اتوماسیون جایی است که عملیات شمارهگذاری، ثبت و رهگیری مکاتبات اداری در آن به صورت دیجیتالی انجام میشود. در واقع نرم افزار اتوماسیون اداری با خودکارسازی فرایند ثبت، دریافت و ارسال نامههای اداری، حجم کار کارکنان سازمانها را تا حد زیادی کاهش داده است.
مزیت دیگر استفاده از نرم افزار اتوماسیون اداری و دیجیتالسازی دبیرخانه، این است که دیگر نیازی به نگهداری از اسناد و مکاتبات به صورت فیزیکی نیست. به عبارت دیگر دیگر اسناد به صورت فیزیکی تولید نمیشوند که نیاز به نگهداری در بایگانی داشته باشند! بایگانی سنتی و فیزیکی جای خود را به بایگانی دیجیتال داده و کار نگهداری و پیگیری اسناد و مکاتبات را تسهیل کرده است.
ما به شما اتوماسیون اداری ابری آوات را پیشنهاد میکنیم. در آوات برای کار با دبیرخانه، نیازی نیست از ساختار دبیرخانه و اندیکاتور یا شماره نامه اطلاع داشته باشید؛ پس از ایجاد سازمان، به صورت خودکار یک دبیرخانه و یک اندیکاتور به صورت پیش فرض ایجاد میشود. در این دبیرخانه، به صورت خودکار یک ساختار با شماره نامه اختصاص داده میشود. اما اگر مایل باشید، می توانید ساختار شماره نامه را با در نظر گرفتن شرایط سازمان و به صورت اختصاصی ایجاد کنید.
میتوانید برای هر سازمان، بینهایت دبیرخانه و برای هر دبیرخانه بینهایت اندیکاتور ایجاد کنید. همچنین میتوانید قالب نامه را به صورت اختصاصی طراحی کنید. آوات به یک ویرایشگر گرافیکی مجهز است که تهیه قالب چاپی با آن ساده است و به مهارت طراحی نیاز ندارد.
دبیرخانه آوات چه امکاناتی دارد؟
امکاناتی که دبیرخانه اتوماسیون اداری آوات در اختیار شما قرار میدهد، بی نظیر است. در ادامه برخی از این امکانات را با هم مرور میکنیم:
آموزش کار با دبیرخانه آوات را هم ببینید.
نامههای اداری، رسمیترین شکل نامه و حافظه هر سازمان هستند و در نگارش آنها باید دقت زیادی به خرج بدهید. هرگونه خطا در تدوین یا ثبت آنها در سیستم اتوماسیون ممکن است عواقب زیادی در پی داشته باشد. صرفنظر از این که از سیستم سنتی و دستی برای مدیریت مکاتبات استفاده میکنید یا از نرم افزارهای اتوماسیون، یکی از اصلیترین اجزای نامههای اداری، شماره نامه است. در این مقاله در مورد شماره نامه و اجزای آن توضیح میدهیم و سپس امکانات اتوماسیون اداری ابری آوات برای اختصاص شماره به نامه را بررسی میکنیم. با آوات همراه باشید.
شماره نامه چیست؟
در ادبیات اداری، شماره شدن نامه به معنی ثبت آن نامه در دبیرخانه و رسمی و نهایی بودن محتوای آن است. شماره نامه به کدی گفته میشود که به هر نامه اداری به صورت یونیک و غیرتکراری اختصاص داده میشود. این کد در هر سازمان ساختار و مفهوم خاص خود را دارد و از اجزای مختلفی از جمله اعداد، حروف فارسی یا انگلیسی و علائم نگارشی تشکیل میشود. در مدیریت مکاتبات اداری، از شماره نامه به عنوان یک شناسه استفاده میشود که پیدا کردن نامه، استناد یا ارجاع به آن و همچنین پیگیری آن را امکانپذیر میکند.
در مقاله دیگری در مورد اهمیت مدیریت مکاتبات اداری نوشتهایم. شماره نامه یک جزو ضروری و مهم در سیستم مدیریت مکاتبات به شمار میرود. اختصاص شماره نامه طبقهبندی و جستجوی نامهها در سیستم اتوماسیون اداری را میسر میکند. از ساختار شماره نامه میتوان با واحد صادرکننده نامه پی برد، بدون این که نیاز باشد جزئیات دیگر نامه را بررسی کنیم. شماره نامه مسیرهای اداری را هم مشخص میکند و نشان میدهد که کدام نامه در پاسخ یا برای پیگیری کدام نامه بوده است.
جایگاه شماره در نامه اداری
فرایند اختصاص و چاپ شماره نامه در گذشته در دفترهای اندیکاتور و به صورت دستی انجام میشد. اما سیستم اتوماسیون اداری شماره نامه را به صورت خودکار، صادر و در نامه چاپ میکند. شماره نامه در بالا و سمت چپ نامه، زیر تاریخ چاپ میشود. اما اگر نامه برای پاسخ یا ارجاع به نامه دیگری نوشته شده، میتوان شماره نامه قبلی را در متن نامه ذکر کرد.
اجزای شماره نامه
اگرچه استانداردهای عمومی برای نحوه شماره گذاری نامه وجود دارد، اما با این حال ممکن است سیستم شمارهگذاری هر سازمان متفاوت یا منحصربه فرد باشد. معمولاً شماره نامه به صورت ترکیبی از اعداد فارسی یا انگلیسی در نظر گرفته میشود، اما ممکن است از حروف فارسی یا انگلیسی هم در ساختار آن استفاده شود. اعداد شماره ثبت نامه در دبیرخانه را نشان میدهند، از اعداد هم برای مشخص کردن واحد اداری صادرکننده یا مرتبط با نامه استفاده میشود. مثلا حرف «ر» میتواند متعلق به واحد روابط عمومی باشد. در ساختار همه نامههایی که از این واحد صادر میشود، حرف «ر» وجود دارد و هیچ واحد دیگری هم از این حرف در شماره نامههای خود استفاده نمیکند. به عنوان یک ساختار عمومی، شماره نامه از اجزای زیر تشکیل شده است:
تاریخ
یکی از اجزای شماره نامه، تاریخ است. این که تاریخ به چه صورت در شماره نامه منعکس شود، به سیاست سازمان بستگی دارد. ممکن است چهار رقم سال یا دو رقم سمت راست آن در نامه ذکر شود. اگر تعداد نامههای صادره زیاد باشد، برای سادهتر شدن کار، یک یا دو رقم هم برای ماه در نظر گرفته میشود.
مسلسل
مسلسل یک عدد یونیک و غیرتکراری است که برای هر نامه به صورت اختصاصی صادر میشود و در هیچ نامه دیگری تکرار نمیشود. در سیستم اتوماسیون اداری، اولین شماره مسلسل تعریف میشود و با صدور هر نامه جدید، شماره مسلسل به صورت خودکار افزایش مییابد. مثلا اگر شماره مسلسل از 1 شروع شود، شماره مسلسل صدمین نامهای که صادر میشود، 100 خواهد بود.
کد دبیرخانه
دبیرخانه جایی است برای ثبت، توزیع و پیگیری نامهها در سازمان. در سیستم مدیریت مکاتبات اداری به هر دبیرخانه یک کد اختصاص داده میشود. برای سادگی شناسایی نامهها، توصیه میشود کد دبیرخانه در ساختار شماره نامه منعکس شود.
کد اندیکاتور
اندیکاتور مسئولیت ثبت نامهها را در یک دبیرخانه به عهده دارند. هر دبیرخانه ممکن است یک یا چند اندیکاتور داشته باشد. در اتوماسیون اداری به هر اندیکاتور هم یک کد اختصاص داده میشود و میتوان این کد را به ساختار شماره نامه اضافه کرد.
اما ساختار شماره نامه میتواند پیچیدهتر از این باشد. هر سازمان بسته به به اندازه، تعداد واحدها و تعداد کارکنان، ممکن است المانهای دیگری را هم به ساختار شماره نامه اضافه کند. مثلاً میتواند برای هر نوع نامه (مالی، گزارش، حقوقی، بخشنامه، درخواست، بخشنامه و...) یک کد تعریف کند. حتی ممکن است سازمان برای کارکنان عالی رتبه از جمله مدیرعامل و اعضای هیات مدیره کد اختصاصی تعریف کند. این موارد درون سازمانی هستند و استاندارد خاصی در مورد آنها وجود ندارد.
اتوماسیون اداری ابری آوات این امکان را فراهم کرده تا در هر دبیرخانه بینهایت اندیکاتور و بینهایت قالب برای شمارهگذاری نامهها ایجاد کنید. موقع ایجاد یک سازمان جدید، آوات یک دفتر اندیکاتور به نام اندیکاتور پیشفرض در دبیرخانه پیشفرض ایجاد میکند که مالک سازمان هر زمان بخواهد، میتواند نام آن را ویرایش کند. شماره مسلسل این اندیکاتور از ۱ تا ۱۰۰۰۰۰ شمارش میکند و پایان هر ماه ریست میشود. اندیکاتور پیشفرض، نامهها را با کنار هم قرار دادن سیلابهای زیر شمارهگذاری میکند:
عدد ماه به صورت تک رقم/دو رقم سمت راست عدد سال/شماره مسلسل/کداندیکاتور/کددبیرخانه
بنابراین در آوات بدون این که با ساختار شماره نامه و اجزای آن اشنایی داشته باشید، میتوانید از امکانات پیشفرض نرمافزار برای شماره کردن نامهها استفاده کنید. اما اگر بخواهید از قالب اختصاصی سازمان خودتان برای شماره کردن نامهها استفاده کنید، میتوانید این ساختار را با توجه به نیازهای خود به صورت کاملاً شخصیسازی شده تعریف کنید. در این بخش امکان تعریف موارد زیر در مورد هر اندیکاتور وجود دارد:
یک سیلاب شماره مسلسل به صورت اجباری و پیش فرض در ساختار شماره نامه وجود دارد. به عنوان مالک سازمان میتوانید تعیین کنید چه سیلابهای دیگری در سمت چپ یا راست شماره مسلسل قرار بگیرند. همچنین میتواند ترتیب قرار گرفتن این سیلابها را در کنار هم و کاراکتر جداکننده آنها را نیز تعیین کنید. در این ساختار امکان تکرار سیلابها هم وجود دارد.
سه فیلد دیگری که در صفحه ایجاد اندیکاتور لازم است پر کنید، عبارتند از اولین شماره مسلسل، آخرین شماره مسلسل و دوره تکرار ریست شدن شمارنده مسلسل. اولین شماره مسلسل را با در نظر گرفتن سیاست سازمان تعریف کنید. آخرین شماره مسلسل و دوره تکرار ریست شدن شمارنده مسلسل را هم با توجه به حجم مکاتبات و با در نظر گرفتن اولین شماره مسلسل تعریف کنید. مثلا اگر اولین شماره مسلسل 100 باشد و در هر ماه به طور میانگین 80 نامه صادر شود، آخرین شماره مسلسل را میتوانید 200 در نظر بگیرید. در نهایت ساختار شماره نامه به صورت زیر به شما نمایش داده میشود.
در اتوماسیون اداری ابری آوات، همه چیز در محیط نرم افزار قابل مدیریت است و در فرایند تعریف قالب شماره نامه، به هیچ نرم افزار واسط دیگری از جمله word نیاز نخواهید داشت. نحوه ساخت قالب شماره نامه را در راهنمای اتوماسیون اداری آوات مطالعه کنید.
این روزها ما برای ارسال یک پیام که از قضا ممکن است اهمیت زیادی هم داشته باشد، یک اپلیکیشن پیامرسان را باز میکنیم و با تایپ کردن یک پیام کوتاه، مخاطب را از پیام مطلع میکنیم. اصلاً هم بعید نیست که روزی کل پیامها را از دست بدهیم و هیچ ردی از آن پیام باقی نماند. اما در روزگاری نه چندان دور، یک نامه مهم میتوانست مسیر تاریخ را تغییر بدهد و طرحی نو دراندازد. در این مقاله پنج نامه مهم تاریخی را با هم مرور می کنیم. با آوات همراه باشید.
نامه ای که آبراهام لینکلن را ترغیب کرد تا ریش بگذارد!
احتمالاً شما هما تصویر آبراهام لینکلن را با همان ریش معروفش به خاطر میآورید! اما بد نیست بدانید که او در سال 1860 که از طرف حزب جمهوریخواه برای ریاست جمهوری آمریکا کاندید شده بود، ریش نداشت! یک نامه از طرف یک دختر 11 ساله به نام گریس بدل باعث شد تصویر لینکلن با ریش در تاریخ ایالات متحده ثبت شود. گریس چند هفته قبل از از انتخابات، نامهای خطاب به لینکلن نوشت و به او توصیه کرد که ریش بگذارد، چون صورتش بیش از حد لاغر است و ریش میتواند وجهه بهتری به رئیس جمهور آینده بدهد:
«پدر من تازه از نمایشگاه به خانه آمده است و عکس شما و آقای هملین را به خانه آورده است. من دختر کوچکی هستم که فقط 11 سال سن دارم، اما خیلی دوست دارم که شما رئیس جمهور ایالات متحده شوید؛ بنابراین امیدوارم فکر نکنید که من از سر گستاخی به مرد بزرگی مثل شما نامه مینویسم. شما دختری همسن من دارید؟ اگر دارید، لطفاً به آنها بگویید که از طرف شما جواب نامه من را بدهند. اگر اجازه دهید ریشتان بلند شود، حتما در انتخابات پیروز میشوید. صورت شما خیلی لاغر است و با ریش خیلی بهتر به نظر میرسید. همه خانمها سبیل دوست دارند و شوهرانشان را مجبور میکنند که به شما رای بدهند و بعد شما رئیس جمهور میشوید!.....»
لینکلن چهار روز بعد شخصاً به نامه گریس پاسخ داد و نوشت که این کار ممکن است تظاهر به نظر برسد، چون مردم تا به حال او را بدون ریش دیدهاند. با این حال به توصیه او عمل کرد و اجازه داد موهای صورتش رشد کند. در سال 1861، زمانی که لینکلن سفر خود از ایلینوی به واشنگتن دی سی را با قطار آغاز کرد، ریش داشت! او در نیویورک، در وستفیلد (شهر محل سکونت گریس) توقف و با او ملاقات کرد. این ملاقات نشان میدهد که نامه گری و توصیه او چقدر برای لینکلن ارزشمند بوده است. مجسمه یادبود این دیدار، در پارکی در شهر وستفیلد نصب شده است.
نامه آلبرت اینشتین که آغازگر عصر اتم بود
اگر در مورد افراد موثر در اختراع بمب اتم از مردم سوال کنید، افراد زیادی از انیشتن نام میبرند! در حالی که او نقش موثری در پروژه منهتن نداشت. پروژه منهتن یک پروژه تحقیقاتی بود که در جنگ جهانی دوم و با حمایت آمریکا برای ساخت بمب اتمی انجام شد. انیشتن فقط نامهای را امضا کرده بود که لئو زیلارد نوشته بود! در حالی که خودش هم از تاثیر این نامه بر تاریخ جهان خبر نداشت! انیشتن (بخوانید زیلارد!) در این نامه به روزولت هشدار داد که انریکو فرمی و لئو زیلارد در حال انجام تحقیقاتی هستند که ممکن است روزی به واکنش زنجیرهای هستهای در یک توده بزرگ اورانیوم منجر شود. او در این نامه از خودش با ضمیر سوم شخص نام برده بود!
انگیزه زیلارد از نوشتن این نامه مهم این بود که پتانسیل مجهز شدن به یک ابرسلاح را به دولت ایالات متحده منتقل کند، سلاحی که در صورت عدم اقدام ایالات متحده، میتوانست ابتدا توسط آلمان توسعه یابد. او قصد داشت برای انجام این تحقیقات، از دولت آمریکا منابع مالی دریافت کند؛ اما از آنجا که اعتبار زیادی نداشت، از اسم و امضای انیشتن استفاده کرد و نامه را با امضای او برای روزولت فرستاد. زمانی که روزولت نامه را دریافت کرد، به مشاور نظامی خود ژنرال ادوین واتسون دستور داد که برای این کار اقدام کند.
این تنها مکاتبه بین زیلارد و روزولت نبود. پس از دریافت نامه اولیه، روزولت قول داد که منابع مالی تحقیقات زیلارد در مورد شکافت هستهای را تأمین کند. اما با تاخیر در دریافت این بودجه، زیلارد دوباره به رئیس جمهور نامه نوشت و تهدید کرد که مقالهای را منتشر خواهد کرد که در آن اطلاعات مورد نیاز برای ساخت سلاح هستهای ذکر شده است. او به روزولت پیشنهاد داد که به وعده خود عمل کند و جلوی این فاجعه را بگیرد. زیلارد به خواستهاش رسید، اگرچه بعداً از این کار ابراز پشیمانی کرد. نامه انیشتن (زیلارد) به روزولت، منجر به پروژه منهتن و توسعه بمب اتمی شد که به پایان جنگ جهانی دوم کمک کرد.
نامه جورج واشنگتن که منجر به پیروزی انقلاب آمریکا شد
در دوره ریاست جمهوری جرج واشنگتن، فرمانده کل ارتش قاره در درگیر کشمکش میان مستعمرات آمریکا بود که تلاش میکردند تا خود را از بریتانیای کبیر جدا کنند. از یک سو ارتش انگلیس توانسته بود نیویورک را تسخیر کند و هر روز در این ایالت پیشروی میکرد. در سوی دیگر جرج واشنگتن قرار داشت که فکر میکرد می تواند با کمک یک جاسوس دوره دیده، از آنچه در پشت خطوط دشمن رخ میدهد، مطلع شود و نتیجه این درگیری را به نفع خود تغییر دهد. جرج واشنگتن نتوانست از بین افراد محلی جاسوس پیدا کند، پس تصمیم گرفت خطاب به مردی به نام ناتانیل سکت، یک نامه بنویسد و به او پیشنهاد همکاری بدهد.
او در این نامه مهم خطاب به ناتانیل نوشته بود که این کار او چه کمک بزرگی به کشور و مردم آمریکا میکند. همچنین برای ایجاد یک شبکه جاسوسی، به او پیشنهاد داده بود که برای هر ماه فعالیت در این شبکه جاسوسی، 50 دلار به او بپردازد. ناتانیل دو هفته بعد از دریافت نامه لو رفت و به جرم جاسوسی به دار آویخته شد، اما قبل از مرگ، نامه جرج واشنگتن را به فرد دیگری به نام بنجامین داد و از قضا بنجامین این کار را با موفقیت انجام داد. بنجامین اطلاعات موثقی را در مورد سربازان بریتانیایی و نقشههای فرماندهان این کشور در اختیار جرج واشنگتن قرار میداد. به این ترتیب و در پی شکستهای متوالی ژنرال کورنوالیس، ارتش بریتانیا در سال 1781 تسلیم شد و درگیری را باخت.
نامه مادری که مدافع حق رای زنان بود!
در سال 1920، سرنوشت حق رای زنان در دستان مردی به نام توماس برن بود که علناً مخالف این جنبش بود. در 18 آگوست سال 1920، هری توماس برن نماینده مجلس نمایندگان تنسی، رأی تعیین کننده خود در مورد این که آیا ایالت تنسی اصلاحیه 19 را تصویب می کند یا خیر، به صندوق انداخت و همه را شگفت زده کرد. به این ترتیب، تنسی سی و ششمین ایالتی شد که حق رای زنان را به رسمیت شناخت، و حد نصاب سه چهارم ایالت های آمریکا برای اعطای حق رای به زنان را تامین کرد.
البته ماجرا به این سادگی نبود! رای موافق برن غیرمنتظره بود! همان روز صبح، یک روزنامه محلی از مردم درخواست کرده بود در یک حرکت نمادین، روی یقه لباس خود رز قرمز نصب کنند و از شکست این اصلاحیه حمایت کنند. برن هم در این کمپین شرکت کرده بود، او روی یقه لباسش رز قرمز نصب کرده بود که نماد مخالفت با حق رای زنان بود. اما درست زمانی که باید رای خود را به صندوق میانداخت، تغییر عقیده داد.
وقتی این اصلاحیه به رایگیری رسید، برن ناظران را با رای موافق خود شگفت زده کرد. اما چه چیزی توانست نظر برن را در مورد حق رای زنان عوض کند؟ یک نامه از طرف مادرش! توماس برن در جیب ژاکتش نامه ای از مادرش فب انسمینگر برن پیدا کرد که از او خواسته بود تا از حق رای زنان حمایت کند. به این ترتیب نامه یک زن میانسال، سرنوشت حق رای زنان را تغییر داد. میتوان گفت همه زنان جهان به این زن مدیون هستند!
نامهای که بر جنبش حقوق مدنی تأثیر گذاشت
مارتین لوتر کینگ رهبر حقوق مدنی، در 12 آوریل 1963 در بیرمنگام آلاباما به دلیل شرکت در راهپیمایی بدون مجوز زندانی شد، اما او بیکار ننشست و یک نامه تاریخی نوشت! کینگ از هر اطلاعاتی که در اختیار داشت، استفاده میکرد؛ از جمله حواشی روزنامهها و یادداشتهایی که وکیلش برای او مینوشت. مارتین لوتر کینگ، یک هفتهای را که در حبس بود، صرف نوشتن پاسخی شیوا و سنجیده به انتقاد روحانیون محلی کرد. در 16 آوریل، کینگ یادداشتی را که «نامه از زندان بیرمنگام» شناخته میشود، منتشر کرد. او در این نامه مهم خطاب به آنها نوشت که اعتراضها پاسخگو نیست و برای فعالیت علیه جداسازی سیاهپوستان، شرکت در تظاهرات عمومی ضروری است.
در آن زمان بین روحانیون محلی سیاهپوست، این ایده رواج داشت که باید صبورانه منتظر بمانند تا تغییرات اجتماعی به اجرا گذاشته شوند. کینگ در این نامه صراحتاً مخالفت خود را با این ایده اعلام کرد: «بی عدالتی در هر جایی که باشد، یک تهدید برای اجرای عدالت در همه جا به شمار میرود.» این قطعه که در سال 1964 در کتاب مارتین لوتر کینگ به نام «چرا نمیتوانیم صبر کنیم» منتشر شد، بهعنوان فریاد جمعی برای کنشگری در طول دورهای مهم در تاریخ و به عنوان مستندی از خود جنبش در نظر گرفته میشود.
اتوماسیون اداری ابری آوات و اهمیت مدیریت مکاتبات
همه آنچه که گفتیم، نشان میدهد که یک نامه، چه تاثیر شگرفی میتواند بر وقایع مهم تاریخی و حتی سرنوشت بشر داشته باشد. بنابراین مدیریت مکاتبات را هم نمیشود دست کم گرفت. اسناد سازمانی هم به اندازه اسناد تاریخی اهمیت دارند و مجهز کردن سازمان به سیستم مکاتبات اداری، گام مهمی از حفظ و نگهداری اسناد سازمانی به شمار میرود. ما به شما خرید اتوماسیون اداری آوات را پیشنهاد می کنیم. آوات بر بستر ابر طراحی شده و به شما امکان میدهد که بدون خرید سرور و سایر تجهیزات جانبی، از امکانات آن استفاده کنید.
آوات نیازی به نصب و استقرار ندارد. هر زمان و در هر مکان که باشید، تنها با در اختیار داشتن یک سیستم، لپتاپ یا گوشی، و با یک اتصال اینترنت، میتوانید وارد حساب کاربری خود شوید و از امکانات آوات استفاده کنید. این قابلیت به شما امکان میدهد که تیم خود را به صورت دورکار مدیریت کنید و از تخصص، دانش و مهارت افرادی که به لحاظ جغرافیایی از شما فاصله دارند، بهرهمند شوید. اتوماسیون اداری ابری آوات همه امکاناتی را که برای مدیریت یک کسب و کار به آن نیاز دارید، در اختیار شما قرار میدهد.
به عنوان مدیر یک سازمان یا کسب و کار، ممکن است برای شما این سوال پیش بیاید که تجهیز سازمان به نرم افزار اتوماسیون اداری چه ضرورتی دارد، وقتی گزینههای رایگان دیگری مانند ایمیل در دسترس شما قرار دارد. در این مقاله در مورد معایب استفاده از ایمیل و خطراتی که این ابزار ممکن است برای کسب و کار شما ایجاد کند نوشته ایم. با آوات همراه باشید.
با من از هزینه ها سخن بگو!
نگرانی شما برای هزینههای سازمان به عنوان یک مدیر قابل درک است. آن هم در شرایطی که کسب و کار شما هنوز به درآمد نرسیده است. طبیعی است که تمایل داشته باشید از هرگونه هزینه اضافی پرهیز کنید و شاید به اتوماسیون اداری هم به عنوان هزینه اضافی نگاه کنید. اصلاً وقتی جایگزین رایگانی مثل ایمیل وجود دارد، چرا باید برای خرید نرم افزار اتوماسیون اداری هزینه کنید؟! بیایید قبل از این که در مورد ایرادات استفاده از ایمیل برای مکاتبات اداری صحبت کنیم، ببینیم اتوماسیون اداری چیست و چه زمانی به آن نیاز داریم.
نرم افزار اتوماسیون اداری چیست؟
نرم افزارهای متعددی در بازار ارائه میشوند که اگرچه کاربرد آنها مدیریت مکاتبات اداری و تا حد زیادی مشابه است، اما ممکن است نام تجاری آنها متفاوت و حتی گیج کننده باشد. نرم افزار دبیرخانه، نرم افزار گردش مکاتبات، نرم افزار سازمان الکترونیک و... از عناوینی هستند که به این نرم افزارها اطلاق میشوند. موضوع مهم این است که شما در مرحله انتخاب نرم افزار، بدانید که سازمان شما دقیقاً به چه نرم افزاری نیاز دارد. اما ایده تولید و توسعه این نرم افزارها چه زمانی مطرح شد؟
قبل از ورود کامپیوتر به سازمان ها، همه چیز به صورت دستی انجام می شد. فرایند گردش مکاتبات اداری، به این صورت بود که ابتدا نامه به صورت چاپی تهیه می شد. سپس برای ارسال به بخشهای دیگر سازمان (درون سازمانی) یا سازمانهای دیگر (برون سازمانی) از دبیرخانه عبور میکرد. در دبیرخانه، نامه ها در دفترهای اندیکاتور به ثبت می رسیدند و به هر نامه اطلاعات ثبتی غیرتکراری اختصاص می یافت. به این صورت یک آرشیو جامع از کلیه مکاتبات ایجاد می شد که پیگیری مکاتبات اداری را ساده تر میکرد.
با ورود کامپیوتر به سازمان ها، این فرایند به تدریج از حالت دستی خارج شد و شکل ماشینی و کامپیوتری به خود گرفت. دفترهای اندیکاتور جای خود را به نرم افزارهای اتوماسیون دادند و دبیرخانه ها به شکل الکترونیکی درآمدند. همچنین فرایند احتصاص شماره به نامه ها به شکل اتومات انجام شد و آرشیو کاغذی، جای خود را به آرشیو الکترونیکی داد. و این آغاز راه بود! از آن زمان نرم افزارهای اتوماسیون اداری روز به روز به امکانات بیشتری مجهز شده اند و همگام با فناوری ابری، به کاهش هزینههای سازمان کمک کرده اند.
چه زمانی به سیستم مدیریت مکاتبات اداری نیاز داریم؟
در عصر دیجیتال ما، اکثر مردم به استفاده از روشهای ارتباط الکترونیکی برای مکاتبات شخصی و تجاری عادت کرده اند. ایمیل از سال 1973 به عنوان راهی برای کاربران رایانه برای تبادل پیام با یکدیگر وجود داشته است. در واقع، برخی استدلال میکنند که ایمیل قبل از رایانه ها اختراع شده است! بسیاری از ما ارتباطات الکترونیکی را به روشهای کاغذی مانند فکس و ایمیل ترجیح میدهیم. اما در جایگاه مدیر یک سازمان، بهتر است تمایلات خود را ملاک عمل قرار ندهید و بر اساس دادههای قابل استناد تصمیم بگیرید.
ممکن است به نظر بیاید که مکاتبات اداری تاریخ مصرف دارند و نامهای که امروز صادر میکنید، در آینده به درد شما نمیخورد. اما توجه کنید که هر نامه اداری، صرف نظر از این که با هدف اطلاع رسانی یا هماهنگی و برای درخواست، دستور یا بازداری صادر شده باشد، بخشی از تاریخچه سازمان شما به شمار می رود و باید در سوابق شما نگهداری شود. در مورد اهمیت مکاتبات اداری در سازمان مطلبی منتشر کرده ایم که توصیه میکنیم حتما مطالعه کنید. شما زمانی به نرم افزار اتوماسیون اداری نیاز دارید که احساس میکنید فرایند مکاتبات در سازمان شما باید مکانیزه شود.
این نیاز ممکن است ناشی از حجم مکاتبات باشد. وقتی سازمان شما رشد میکند، به تناسب آن حجم مکاتبات هم بیشتر میشود و زمانی می رسد که اگر فکری برای سازماندهی این مکاتبات نکرده باشید، نظم دادن به آن دشوار یا حتی غیرممکن خواهد شد. نظارت بر گردش کار هم دلیل دیگری است که باعث میشود به نرم افزار اتوماسیون اداری نیاز پیدا کنید. سازماندهی مکاتبات اداری فقط با هدف دسترسی ساده تر انجام نمیشود. هر نامه بخشی از گردش کار سازمان شما است که باید تا حصول نتیجه پیگیری شود.
مزایا و معایب استفاده از ایمیل برای مکاتبات اداری
ایمیل یک روش ساده، بدون هزینه و قابل دسترس برای مدیریت مکاتبات اداری است که میتواند منافع زیادی برای کسب و کارها داشته باشد، چون راههای کارآمد و موثری برای انتقال انواع دادههای الکترونیکی ارائه میدهد. از مزایای استفاده از ایمیل به عنوان بستری برای مکاتبات اداری، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش هزینه ها
ارسال ایمیل هزینه ای ندارد و صرف نظر از تعداد افراد دریافت کننده، استفاده از آن رایگان است.بدون پرداخت حق عضویت یا اشتراک سالانه، میتوانید از همه قابلیتهای یک سرویس ایمیل استفاده کنید.
سرعت عمل
یک ایمیل در عرض چند ثانیه یا حداکثر ظرف چند دقیقه به دست گیرنده می رسد. با توجه به این که تقریباً همه ما گوشیهای هوشمندمان را با خودمان همه جا می بریم، میتوانید مطمئن باشید که ایمیل ارسال شده در مدت کوتاهی دیده خواهد شد.
سادگی کار
ایمیل شما بلافاصله ذخیره میشود و به راحتی میتوانید همان پیام را برای تعداد زیادی از افراد ارسال کنید. میتوانید ایمیلهای ارسال شده را مدیریت کنید و بر اساس گروه یا پوشه آنها را از هم تفکیک کنید.
نگهداری سوابق
میتوانید همه ایمیلهای ارسال و دریافت شده را همراه با جزئیات زمان ارسال یا دریافت آنها ثبت کنید. همه سرویسهای ایمیل به جستجو مجهز هستند و میتوانید ایمیلهای ارسال شده را به راحتی پیدا کنید.
دسترسی ساده
دسترسی به ایمیل بدون محدودیت زمانی و مکانی امکانپذیر است و حتی میتوانید برای ارسال ایمیل زمان بندی کنید.
اما در کنار همه این مزایا، استفاده از ایمیل برای مدیریت مکاتبات اداری ایمیل میتواند خطراتی هم داشته باشد که از جمله آنها میتوان به هرزنامه ها، ویروس ها، مشکلات ذخیره سازی داده ها و مسائل مربوط به حفاظت از داده ها اشاره کرد. ایمیلهای اسپم و بی احتیاطی کاربران، به سادگی میتواند امنیت سیستم اطلاعات شما را به خطر بیندازد. ویروسها میتوانند از طریق پیوستهای ایمیل یا پیوندها به شبکه داخلی سازمان شما راه پیدا کنند. فضای ذخیره سازی الکترونیکی نیز ممکن است به یک مشکل تبدیل شود، به ویژه در جایی که ایمیل هایی با پیوستهای بزرگ به طور گسترده ارسال میشوند.
ماهیت ایمیل نسبت به سایر انواع مکاتبات اداری، رسمیت کمتری دارد و این میتواند به هویت برند شما آسیب برساند. تصور کنید که کارکنان سازمان شما در یک ایمیل رسمی از ایموجی استفاده کنند، فقط به خاطر این که ایمیل این امکان را به آنها داده است! ارسال ایمیلهای اشتباهی هم به همان اندازه خطرناک است. یک ایمیل میتواند به طور تصادفی به شخص اشتباهی برسد و دادههای محرمانه و اطلاعات حساس تجاری را افشا کند. در ادامه جنبههای مختلف این موضوع را بررسی میکنیم.
نامه یا ایمیل؛ مسئله این است!
مدیران بسیاری از سازمان ها به دلایل مختلفی ارسال نامه را به جای ایمیل ترجیح میدهند. اول از همه، اکثر صاحبان مشاغل زمان کافی برای نوشتن یک نامه خوب را دارند. محتوای ایمیلها معمولاً متنهای کوتاه و غیررسمی هستند که باعث میشوند نگارنده به نکات ظریفی که برای نگارش یک نامه ضروری است، فکر نکنند. مزیت دیگر نامه ها این است که در فضای مجازی ناپدید نمیشوند! موضوعاتی مانند قطعی اینترنت یا محدودیت دسترسی به سرویسهای خارجی، ممکن است به صورت دائمی یا موقتی فرایندهای سازمانی شما را مختل کند.
مطالعات نشان میدهد که افراد تمایل دارند اطلاعات را پس از دریافت یک نامه اداری (در مقایسه با پیام آنلاین)، زمان طولانیتری به خاطر بسپارند. بر اساس مطالعه ای که در Computers in Human Behavior منتشر شده است، به شرکت کنندگان تصاویری از صفحه کامپیوتر یا یک تکه کاغذ نشان داده شد. پس از نمایش هر دو گزینه، محققان دریافتند که شرکت کنندگان جزئیات کمتری را از تصاویر مشاهده شده روی صفحه کامپیوتر به خاطر می آورند. مردم به طور طبیعی روی چیزهایی تمرکز میکنند که بیشتر مورد علاقه آنهاست، بنابراین اگر تصویری فورا توجه آنها را جلب نکند، اطلاعات زیادی در مورد آن به خاطر نخواهند سپرد.
نامه رسمی تر است یا ایمیل؟
استفاده گسترده از تلفنهای هوشمند، تبلتها و رایانهها، این تصور را به وجود آورده که میتوان به جای نامه نگاری، از ارسال ایمیل استفاده کرد. همه ما با خود دستگاههایی را حمل میکنیم که میتوانند تقریباً هر چیزی را از جمله اسناد، ارائهها، صفحهگستردهها، فایلهای موسیقی، عکسها، فیلمها، مخاطبین، وظایف و موارد دیگررا در خود ذخیره کنند و به لطف ارائه دهندگان فضای ذخیرهسازی ابری، میتوانیم تقریباً از هر کجا به همه چیز دسترسی داشته باشیم. با این حال، این بدان معنا نیست که همیشه توانیم همیشه به جای نامه، از ایمیل استفاده کنیم.
گاهی اوقات تصمیم گیری در مورد ارسال نامه یا ایمیل، به تصمیم شما در مورد میزان رسمی بودن مکاتبه بستگی دارد. بیایید فرض کنیم در حال تماس با فرد جدیدی در سازمان خود هستید. ممکن است تصمیم بگیرید ابتدا با تلفن تماس بگیرید و سپس یک ایمیل کوتاه یا نامه ای ارسال کنید. اگرچه فرقی نمیکند که کدام روش را انتخاب میکنید، فردی که درخواست تماس شما را دریافت میکند احتمالاً انتظار ندارد فوراً به شما پاسخ دهد، مگر اینکه چیز مهمی برای به اشتراک گذاشتن داشته باشد. بنابراین اگر میخواهید ارتباط برقرار کنید، بهتر است با ارسال نامه، مسیر کندتر را انتخاب کنید.
اتوماسیون اداری ابری آوات
تا اینجا باید قانع شده باشید که ایمیل، ابزار مناسبی برای مدیریت اسناد سازمانی و مکاتبات اداری شما نیست. پس راه حل چیست؟ اگر قرار باشد از ایمیل استفاده نکنید که بدون هیچ هزینهای امکان برقراری ارتباط را برای شما فراهم میکند، چه گزینههای دیگری پیش پای شما قرار دارد؟ ما اتوماسیون اداری ابری آوات را به شما پیشنهاد میکنیم. آوات بر بستر ابر طراحی شده و به شما امکان میدهد که بدون خرید سرور و سایر تجهیزات جانبی، از امکانات آن استفاده کنید.
آوات نیازی به نصب و استقرار ندارد. هر زمان و در هر مکان که باشید، تنها با در اختیار داشتن یک سیستم، لپ تاپ یا گوشی، و با یک اتصال اینترنت، میتوانید وارد حساب کاربری خود شوید و از امکانات آوات استفاده کنید. این قابلیت به شما امکان میدهد که تیم خود را به صورت دورکار مدیریت کنید و از تخصص، دانش و مهارت افرادی که به لحاظ جغرافیایی از شما فاصله دارند، بهره مند شوید. اتوماسیون اداری ابری آوات همه امکاناتی را که برای مدیریت یک کسب و کار به آن نیاز دارید، در اختیار شما قرار میدهد.
تصور کنید که در مقابل گروهی از افراد با نقشهای مختلف ایستاده اید و قرار است هر کدامشان درباره یکی از خصوصیات شما نظر بدهد! ترسناک است، نه؟ خوب ارزیابی 360 درجه شما را در شرایط مشابهی قرار می دهد. ارزیابی 360 درجه همانطور که از اسم آن برداشت میشود، روشی است که در آن ارزیابی کارکنان بر اساس نقطه نظرات مختلف انجام میشود و یک دید کامل به سازمان میدهد. در ارزیابی 360 درجه فرایند ارزیابی توسط همه افرادی انجام میشود که با یک فرد در تماس هستند. این روش دادههای معتبر در اختیار تیم ارزیابی کننده قرار میدهد و نقاط ضعف و قوت افراد را آشکار می کند. در این مقاله آوات، فرایند و مزایا و معایب این فرایند ارزیابی را با هم مرور می کنیم.
ارزیابی 360 درجه چیست؟
ارزیابی 360 درجه درست در مقابل روشهای سنتی ارزیابی کارکنان قرار می گیرد. در روشهای سنتی، هر کارمند تنها توسط مدیر یا مدیران خود ارزیابی میشود و امتیازی که به او تعلق می گیرد، تنها به نظر مافوق بستگی دارد. بدیهی است که این روش نمیتواند اطلاعات واقعی به دست بدهد، چرا که ممکن است نظرات شخصی مدیران هم در این فرایند وارد شود. در ارزیابی 360 درجه یک کارمند از همه جهات و توسط همه افرادی که با او در تماس هستند، ارزیابی میشود.
شما به عنوان مدیر به طور مستقیم با کارکنان خود در تماس هستید، نقاط ضعف و قوت آنها را می شناسید، و می دانید در چه کارهایی بهتر عمل می کنند و در چه مواردی نیاز به بهبود دارند. این اطلاعات، برای ارزیابی عملکرد کارکنان مفید است. اما میتوانید با اطمینان بگویید که هرگز نظرات شخصی خود را در فرایند ارزیابی وارد نمی کنید؟! ارزیابی از بالا به پایین به ندرت تصویر کامل و درستی از یک کارمند به شما می دهد. شما از یک جهت به افراد نگاه می کنید، در حالی که کارکنان غیر از شما با افراد دیگری هم در تماس هستند که از جهات دیگری شخصیت و کار آنها را ارزیابی و قضاوت می کنند. بهترین شکل ارزیابی این است که همه این نظرات را لحاظ کنید.
ارزیابی 360 درجه عبارت است از ارزیابی یک کارمند از تقطه نظرات مختلف. در این روش یک کارمند توسط همه افرادی که با آنها در تماس است، از مدیر گرفته تا همکار و اعضای تیم و افراد زیرمجموعه و حتی مشتری، ارزیابی میشود و برایند این نظرات به عنوان نتیجه نهایی فرایند ارزیابی معیار عمل قرار می گیرد. به این ترتیب سازمان دید دقیق تر و کامل تری از افراد به دست می آورد و اقدامات بعدی را بر اساس این اطلاعات برنامه ریزی خواهد کرد.
هدف ارزیابی 360 درجه چیست؟
سازمان ها سه هدف کلی را از اجرای بازخورد 360 درجه دنبال می کنند:
هدف اول: بر اساس بازخوردهایی که در این روش گرداوری میشود، سازمان میتواند میزان بروز رفتارهای مثبت یا منفی افراد را بررسی کند.
هدف دوم: با بررسی نظرات مختلفی که در مورد یک کارمند گردآوری شده، سازمان میتواند تفاوت معنادار این نظرات را مشاهده و بر اساس آن تصمیم گیری کند.
هدف سوم: با کنار هم قرار دادن بازخوردهای مثبت و منفی دریافت شده در مورد یک فرد، سازمان میتواند برای هدایت افراد و تیم ها به سمت تقویت رفتارهای ارزشمند برنامه ریزی کند.
چرا باید از ارزیابی ۳۶۰ درجه استفاده کنیم؟
ارزیابی 360 درجه به عنوان یکی از کارآمدترین روش های ارزیابی عملکرد کارکنان شناخته میشود. اما دلیل رواج این روش در میان مدیران چیست؟ در ادامه مزایای روش 360 درجه را مرور میکنیم:
خودآگاهی را افزایش می دهد
فرآیند بازخورد 360 درجه ما را در معرض تصورات دیگران از رفتارمان قرار می دهد. گاهی از نقاط ضعف و قوت خودمان تصور درستی نداریم. آگاه شدن از نظرات دیگران باعث میشود از بیرون به خودمان نگاه کنیم و معایبی را در رفتارمان ببینیم که از وجودشان آگاه نبودیم.
گفتگو را ترویج می کند
بازخورد 360 درجه یک شروع خوب برای تبدیل شدن به یک کارمند یا رهبر بهتر است. گفتگوهای بعد از اجرای فرایند ارزیابی، اغلب بینش بیشتری در سازمان ایجاد می کند. ارزیابی 360 درجه فرهنگی را در سازمان ایجاد میکند که در آن گفتگو درباره عملکرد افراد، ارزشگذاری و تشویق میشود.
روابط کاری را بهبود می بخشد
یکی از رفتارهای حیاتی در یک رابطه کاری، رفتار متقابل است. بازخورد 360 درجه به شما نشان می دهد که چگونه با دیگران تعامل می کنید و زمینه هایی را برجسته می کند که بر روابط کاری شما تأثیر می گذارد. بر اساس نتایج ارزیابی 360 درجه میتوانید بفهمید که آیا به وضوح با دیگران ارتباط برقرار می کنید و آماده دریافت بازخوردهای سازنده هستید؟
توسعه فردی را تشویق می کند
توسعه فردی نتیجه اصلی فرآیند بازخورد 360 درجه است. در حالت ایده آل، شرکت کنندگان بر اساس بازخورد خود یک برنامه توسعه ایجاد می کنند. حتی بهترین کارکنان هم نقاط ضعفی که میتوانند روی آن کار کنند. بازخورد 360 درجه به کارکنان کمک می کند تا حوزههای تمرکز را برای توسعه فردی اولویت بندی کنند.
عملکرد کارکنان را بهبود می بخشد
در فرایند ارزشیابی 360 درجه مشخص میشود که هر فرد چه نقاط ضعفی دارد. در واقع فرایند ارزیابی با دریافت نمره به پایان نمی رسد و اگر منجر به بهبود عملکرد افراد نشود، به طور کامل انجام نشده است. سازمان باید برای تقویت افراد در نقاط ضعفشان برنامه ریزی کند و زمینه را برای رفع آنها فراهم کند.
ارزیابی ۳۶۰ درجه چطور انجام میشود؟
در ارزیابی 360 درجه، پرسشنامههای طراحی میشود که شامل لیستی از 50 تا 75 سوال یا بیانیه رفتاری است که در 10 تا 12 حوزه شایستگی سازماندهی شده اند. پاسخ به سوالات در قالب طیف لیکرت با مقیاس 5 تایی انجام میشوند. پاسخ دهنده در مورد هر سوال، به فرد مورد ارزیابی از 1 تا 5 امتیاز می دهد. برای هر فرد صرف نظر از جایگاهش در سازمان، تعدادی فرم تهیه میشود و همه کسانی که با او کار می کنند، بر اساس تجربه کار با آن فرد به سوالات پاسخ می دهند. برای حفظ محرمانه بودن پاسخهای شرکت کنندگان و ارائه بازخورد ناشناس در میان ارزیاب ها، میانگین نمرات توسط گروه محاسبه و به فرد اعلام میشود. این گزارش به وضوح نمرات بالا و پایین و تفاوت در درک بین گروه ها را در مورد رفتارهای عملی نشان می دهد و همه اقدامات بعدی بر اساس همین نمره ارزیابی برنامه ریزی میشود.
نمونه سوالات ارزیابی ۳۶۰ درجه
این که در پرسشنامه ارزیابی 360 درجه چه سوالاتی را مطرح کنید، بستگی به اهداف شما از اجرای این روش دارد. با در نظر گرفتن اهداف سازمان از ارزیابی، میتوانید مهارتهای کلیدی مرتبط با کسب و کار خود را انتخاب کنید و سوالات پرسشنامه را بر اساس آن طراحی کنید. اما برخی از توانمندی ها به قدری اهمیت دارند که صرف نظر از نوع سازمان و کسب و کار و اهدافی که از اجرای این روش دنبال می کنید، لازم است در ارزیابی لحاظ شوند. در ادامه برخی از این توانمندی ها را مرور می کنیم:
رهبری
یکی از مهارتهای نرم که در مورد کارمندان عالی رتبه باید مورد ارزیابی قرار بگیرد، مهارت رهبری است. از آنجا که کارمندان عالی رتبه ممکن است در آینده نزدیک در پستهای مدیریتی مشغول به کار شوند، لازم است مهارتهای آنها در مدیریت و رهبری سنجیده شود. برای ارزیابی مهارت رهبری از پرسشهای زیر استفاده کنید:
ارتباط
نحوه و مهارت کارمندان در برقراری ارتباط، چه در داحل سازمان و چه با افراد خارج از سازمان، یکی از مهم ترین مواردی است که باید ارزیابی شود؛ صرف نظر از این که کارمند موردنظر چه رتبه ای دارد و در چه سمتی فعالیت می کند. گاهی ایجاد یک ارتباط نادرست میان کارمندان و مشتریان، میتواند خوشنامی برند شما را به خطر بیندازد. برای این از میزان تیلط کارمند به مهارتهای ارتباطی آگاه شوید، از سوالات زیر استفاده کنید:
حل مسئله
حل مسئله و مدیریت بحران از مهارتهای کلیدی دیگری است که کارمندان بسته به موقعیت خود باید به آن مجهز باشند. در مورد مهارت حل مسئله و مزایای آن مقالات دیگری از آوات منتشر کرده ایم که پیشنهاد می کنیم مطالعه کنید. این سؤالات برای درک این که یک کارمند چقدر میتواند مشکل را بررسی کند و برای آن راه حل مناسب پیدا کند، استفاده میشود.
همسویی سازمانی
در کنار عملکرد فردی و تیمی افراد، موضوع دیگری که باید در ارزیابی عملکرد به آن توجه کنید، میزان همسویی آنها با سازمان است. کارکنان باید در فعالیتهای فردی و تیمی خود، ارزش ها و اهداف سازمان را مدنظر قرار دهند و به سازمان وفادار باشند. سؤالات زیر به نحوه واکنش یک کارمند به اهداف و ارزشهای سازمان می پردازند:
بهره وری
بهره وری افراد بسته به روحیات، مهارت ها و شرایط آنها متفاوت است. با این حال کارمندان در هر قسمت از سازمان که فعالیت می کنند و هر مسئولیتی که بر عهده دارند، باید حداقلی از بهره وری را که مدنظر سازمان است، پوشش دهند. با استفاده از سوالات زیر میتوانید میزان بهره وری فرد در فعالیتهای فردی و گروهی را مورد ارزیابی قرار دهید:
آیا بازخورد 360 درجه برای شما مناسب است؟
در محیطهای کاری سنتی، عملکرد کارکنان، یک بار در سال (آن هم اگر خوش شانس باشید!) مورد بحث قرار می گیرد و به ارزیابی یک فرد از عملکرد دیگری محدود میشود. حالا به این فکر کنید که ارزیابی عملکرد کارکنان چقدر میتواند غنی و قابل استناد باشد، اگر نتایج آن بر اساس اطلاعات دریافت شده از همه افرادی باشد که یک فرد با آنها تعامل دارد!
با این حال، ارزیابی 360 درجه در صورتی نتایج خوبی در پی دارد که به صورت اصولی انجام شود، در غیر این صورت فقط هزینههای فرایند ارزیابی را افزایش می دهد. اجرای روش ارزیابی 360 درجه به یک گروه مدیریتی حرفه ای و قدرتمند نیاز دارد، گروهی که ارزش اجرای این روش را درک کند و برای سازمان، سیستم پاداش بر اساس عملکرد طراحی کرده باشد. در واقع قبل از اجرای این روش برای ارزیابی عملکرد کارکنان، لازم است فرهنگ سازمانی را بررسی کنید و اطمینان پیدا کنید که سازمان شما آمادگی اجرای این روش را دارد یا خیر.
حرف آخر!
فرایند ارزیابی 360 درجه بسیار پیچیده و زمان بر است و پیاده سازی آن در سازمانهای بزرگ، نیاز به تعداد زیادی از افراد متخصص در مدیریت توسعه سرمایه انسانی دارد. به علاوه اجرای این روش جز با همکاری همه کارکنان میسر نخواهد بود. چنانچه اطلاعات پرسشنامه ها افشا شود، بین کارکنان تنش و درگیری پیش خواهد آمد و شرایط را بدتر خواهد کرد. بنابراین توصیه می کنیم قبل از این که تصمیم به اجرای آن در سازمان خود بگیرید، همه شرایط را بسنجید. چنانچه زمینه برای پیاده سازی بازخورد 360 درجه در سازمان فراهم نباشد، نتیجه ای جز هدررفت منابع (مالی و سرمایه انسانی) نخواهید گرفت.